Share

Aan de slag met mediawijsheid in de klas 

Van 4 tot en met 11 november is het de Week van de Mediawijsheid. Een mooie aanleiding om in de klas aandacht te besteden aan dit onderwerp. In dit artikel gaan we in op mediawijsheid, wat het is en hoe je hier met je leerlingen mee aan de slag kunt.


Mediawijsheid



mediawijsheid

Week van de Mediawijsheid

De Week van de Mediawijsheid heeft dit jaar als thema ‘Like en cancel.’ Sociale media zijn namelijk leuk en waardevol, maar hebben ook een schaduwzijde. Uit een onderzoek van Netwerk Mediawijsheid blijkt dat bijna tweederde van de Nederlanders wel eens gezien of ervaren heeft dat iemand onterecht online gekwetst wordt. Vier op de tien ondervraagden heeft ook zelf wel eens een nare reactie ontvangen. 

Het is online, met een scherm ertussenin, makkelijk om een nare of kwetsende reactie te plaatsen. Toch spreken we elkaar hier te weinig op aan. Het is het doel van de Week van de Mediawijsheid om hier meer aandacht aan te geven. Zo wordt de online wereld een fijnere plek voor iedereen.

Maar, mediawijsheid is meer dan alleen aandacht hebben voor social media. Het gaat ook om bewustwording rond berichtgevingen en nepnieuws. Hoe weet je welke media betrouwbaar nieuws brengen en welke niet? 

Een onderwerp dat ook in het klaslokaal de nodige aandacht verdient. Maar hoe pak je dat aan? We geven je hieronder een aantal concrete tips.

week van de mediawijsheid


school gehackt


Zelf nepnieuws maken 

Dit is een leuke activiteit die je op verschillende manieren vorm kunt geven. Zo kun je zelf een paar krantenartikelen schrijven: een aantal met echt nieuws en een aantal met nepnieuws. Laat de klas vervolgens uitzoeken wat wel waar is en wat niet. 

Een variant hierop is dat je de leerlingen zelf artikelen laat maken, in groepjes. Laat elke groep één echt artikel schrijven en één artikel met nepnieuws. Kunnen de andere groepen uitzoeken welk artikel echt is en welke niet? 

In beide varianten bespreek je na afloop wat de bevindingen zijn. Waar kun je nepnieuws aan herkennen? Hoe kun je alert zijn op nepnieuws? En waarom is er eigenlijk nepnieuws? 

Tip: in het voortgezet onderwijs kun je dit ook in andere talen doen, als onderdeel van een les Frans, Duits of Engels, bijvoorbeeld.

mediawijsheid

Onze mediawijsheid kletskaarten zijn erg geschikt om het onderwerp social media in de klas ter sprake te brengen. Op de kaarten vind je vragen die de leerlingen aanzetten tot nadenken over hun mediagebruik. 

Denk aan vragen als:

  • Kan iedereen je BeReal zien?
  • Wat zijn de leukste TikTok filmpjes die je de
    laatste tijd hebt gezien?
  • Wat is de laatste foto die je online geplaatst hebt?
social media afspraken


Mediawijsheid

MAAK EEN POSTER MET SOCIAL MEDIA AFSPRAKEN 

Social media zijn leuk, maar we kunnen ons online ook erg kwetsend gedragen. Je kunt je leerlingen hier zelf over laten nadenken door ze een poster te laten maken met daarop afspraken rond social media gebruik. Welke regels zou je met elkaar kunnen opstellen om social media voor iedereen leuk te houden? 

Je kunt de leerlingen natuurlijk op weg helpen en met elkaar in gesprek gaan over normen en waarden op social media. 

Voorbeelden van afspraken die gemaakt kunnen worden, zijn:

  • Bedenk voordat je een reactie plaatst of je dit ook in het echt tegen deze persoon zou zeggen
  • Plaats geen beeld van anderen zonder dat je dit gevraagd hebt
  • Schrijf geen kwetsende dingen over anderen 

De poster kun je natuurlijk ophangen in het klaslokaal. Je kunt na verloop van tijd met de klas bespreken of het lukt om elkaar en zichzelf aan de afspraken te houden.

Mediawijsheid


mediawijsheid


mediawijsheid


Test hoe groot je bereik is

Dit is een praktische activiteit waarmee je de gevolgen van social media met de klas kunt ondervinden. 

Laat de leerlingen een Instagram- of TikTok-account aanmaken over een onderwerp wat ze aanspreekt. Spreek af dat de leerlingen hier een aantal keren per week iets op posten. Je kunt de leerlingen bijvoorbeeld in groepjes verschillende posts laten uitwerken. Spreek ook af dat iedereen (inclusief de docent) de posts liket en deelt. 

Na een aantal weken bespreek je samen de resultaten in de klas. Hoeveel bereik hebben de posts gehad? Valt dat mee of valt dat tegen? Welke reacties zijn erop geweest? Hoe ervaren we die reacties? Wat zijn in algemene zin de positieve en negatieve kanten hiervan? 

Variatie voor het primair onderwijs: maak samen een berichtje om op jouw eigen Facebook account te delen. Een bericht met de volgende strekking: “Mijn leerlingen en ik willen graag weten hoeveel bereik we hebben op social media. Like en deel deze post, zodat we kunnen zien waar dit allemaal terecht komt!” Kleed het bericht aan met bijvoorbeeld tekeningen die de leerlingen gemaakt hebben. 

Deel het op Facebook en vraag de ouders en verzorgers het bericht te delen. Na een week kun je de resultaten in de klas bespreken. Hebben ze door hoe groot het bereik is? En bespreek dat dit dus ook gebeurt met negatieve berichten en kwetsende posts over anderen.

Teken een mobiele telefoon

Dit is een leuke activiteit voor het primair en voortgezet onderwijs. Laat de leerlingen een mobiele telefoon tekenen, met daarin alle apps die ze het meeste gebruiken. Vervolgens kunnen de leerlingen elkaars tekening bekijken en erover vertellen. 

Zo zien de leerlingen van elkaar welke apps ze gebruiken en als docent kun je daar ook het gesprek over aangaan. Hoeveel tijd besteden ze aan de verschillende apps? En wat vinden ze daarvan? Kan het misschien wat minder? Of zijn ze misschien zelfs verslaafd aan bepaalde apps? 

Dit is een mooie laagdrempelige manier om met elkaar in gesprek te gaan over het gebruik van media.


mediawijsheid


mediawijsheid

Speel ‘Ontmasker de hacker’

Wil je je leerlingen echt bewust maken van de gevaren op het internet? Ons spel ‘Ontmasker de hacker’ is een spannende en boeiende manier om dat spelenderwijs te doen. Cyberpesten, compromitterende foto's, gestolen wachtwoorden… durft jouw klas het aan?

Laat ons weten hoe jij je leerlingen mediawijs maakt

In dit artikel hebben we je een aantal concrete tips gegeven om je leerlingen meer mediawijs te maken. Kun je hier iets mee in jouw klas? Of heb je zelf nog een tip of een activiteit voor andere docenten? We lezen het graag in een reactie! 

In het kader van de Week van de Mediawijsheid krijg je nu 30% korting op onze training over internetveiligheid.
Klik hier voor meer informatie.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked

{"email":"Email address invalid","url":"Website address invalid","required":"Required field missing"}

Schrijf je in voor tips, gratis materiaal en laatste updates!