Share

Zo stimuleer je je leerlingen om meer te lezen 

Dat lezen belangrijk is voor de ontwikkeling van ieder kind, hoeven we je niet uit te leggen. Maar, toch lezen kinderen steeds minder. Hoe kun je als docent in het primair of voortgezet onderwijs je leerlingen stimuleren om meer te lezen? We geven je snel toepasbare tips in dit artikel.

Kinderboekenweek

" Lezen is voor de geest wat beweging is voor het lichaam." Sir Richard Steele


Leren lezen

het belang van lezen

Lezen is ontzettend goed voor de ontwikkeling van kinderen. Wie leest, wordt beter in taal. Het heeft een positief effect op de woordenschat, spelling en begrijpend lezen. Maar, ook op de schrijfvaardigheid van leerlingen. 

Bovendien doen leerlingen door te lezen veel kennis op. Wie goed kan lezen, kan zich op verschillende gebieden ontwikkelen. Naast kennis levert het leerlingen ook een beter inlevingsvermogen en meer begrip voor anderen op. 

Kinderen die in hun vrije tijd veel lezen, scoren vaak hoger op hun Cito-toets. Bij scholieren in het voortgezet onderwijs neemt het effect van vrijetijdslezen op hun woordenschat en hun technisch leesniveau nog verder toe. 

Erg belangrijk dus, lezen. Maar, onder andere door de ontwikkeling van sociale media en de opkomst van videocontent en video-on-demand platformen zoals Netflix, lezen kinderen steeds minder. Tijd om daar iets aan te doen!

tips voor het primair onderwijs

In het primair onderwijs zijn er verschillende manieren om het lezen onder leerlingen spelenderwijs te stimuleren. 

bingo klas


"Alles moet geleerd worden, ook lezen."
Heere Heersema

lees bingo


de leesbingo-kaart

Ken je de leesbingo-kaart al? Met deze kaart spoor je leerlingen aan om op verschillende momenten van de dag, op verschillende plaatsen en op uiteenlopende manieren een stukje te lezen. 

De leerlingen kunnen zelf op de kaart afstrepen wanneer ze een activiteit gedaan hebben. Dit kun je op school bespreken en met elkaar vergelijken. Wanneer heb jij gelezen? En hoe was dat? Welke manier van lezen vind je fijn en wat vind je minder fijn? Wat ben je van plan om vaker te gaan doen? 

Het is een leuke en speelse manier om leerlingen meer in de boeken te laten duiken. Op de bingokaart staat bijvoorbeeld:

Ik lees… 

  • in mijn pyjama
  • met mamma of pappa
  • op de schommel
  • hardop 
  • na het eten
  • onder een deken

Race lezen is een spelletje wat je in de klas met de leerlingen kunt doen. De leerlingen moeten zo snel mogelijk woordjes van een werkblad oplezen. Door dit te oefenen automatiseren ze woordbeelden en verhogen ze de leessnelheid.

Je gebruikt bij het race lezen speciale werkbladen. 

Oefen dit 5 dagen achter elkaar en houdt per leerling de score bij. Zo zullen de leerlingen snel resultaat zien. Ze merken dat ze snel vooruitgang boeken, waardoor ze gemotiveerd zijn om ermee verder te gaan. 

Natuurlijk is het ook leuk om sneller te zijn dan de andere leerlingen in je klas of groep!

kindereboekenweek


Lezen stimuleren

Om te kunnen dobbelsteen lezen heb je een dobbelsteen nodig en een boek of een werkblad om van te lezen. Je spreekt van tevoren met de leerlingen af wat alle ogen op de dobbesteen betekenen en dit toon je bijvoorbeeld op het digibord. 

Bijvoorbeeld:

1 - Lees vrolijk
2 - Lees boos
3 - Lees stoer
4 - Lees grappig
5 - Lees duister
6 - Lees snel 

Vervolgens zijn de leerlingen aan de beurt om met de dobbelsteen te gooien en een stuk tekst volgens deze instructies te lezen. Leerlingen leren zo op een speelse manier om op andere manieren naar een tekst te kijken. 

Tips voor het voortgezet onderwijs

Voor het voortgezet onderwijs zijn bovenstaande methodes natuurlijk niet toe te passen. Daarom hieronder een aantal tips om lezen ook voor deze oudere leerlingen te stimuleren.

tips voor lezen


"De televisie is de vijand van het lezen."
Jan Blokker


Tiktak en lezen

Biedt lectuur aan die bij de leeftijd past

Pubers en adolescenten ontwikkelen zich snel. Het is daarom belangrijk dat je lectuur aanbiedt die past bij de belevingswereld van je leerlingen. 

Kinderen van 12 tot 14 jaar willen niet buiten de boot vallen en lezen dus graag populaire boeken. Zo kunnen ze meepraten in de groep. Denk bijvoorbeeld aan de boeken van Derk Visser en Carry Slee. 

Kinderen van 14 tot 16 jaar willen zich juist onderscheiden. Zij lezen graag levensverhalen van mensen die hun eigen weg gekozen hebben. Als een meisje van voetbal houdt, kun je haar bijvoorbeeld een boek over het Nederlands vrouwenelftal aanbevelen. 

De late adolescenten van 16 jaar en ouder zijn al een stuk zelfbewuster. Daar horen verhalen over persoonlijke ontwikkeling bij, zoals Cel 7 van Kerry Drewery. Ook boeken ook maatschappelijke vraagstukken kunnen bij deze groep goed aanslaan, zoals The Hate U Give van Angie Thomas. 

Nog beter: laat leerlingen elkaar aanbevelingen doen. Bijvoorbeeld door ze te attenderen op de hastag #booktok. Deze hashtag gebruiken jongeren op TikTok om elkaar boeken aan te raden. 


Lezen in de klas


Plan een les slow reading

Slow reading is het minstens een half uur onafgebroken lezen, in alle rust. Daarbij is er alle ruimte om de tekst traag te lezen, zodat de leerlingen goed kunnen oefenen en leren te begrijpen wat ze lezen. Hierbij is het handig om smartphones uit de buurt te houden, anders is een leerling natuurlijk zo afgeleid. 

Je kunt dit eenvoudig plannen tijdens een les. Vraag de leerlingen zelf een boek mee te nemen en zorg dat je ook zelf een passend aanbod voor ze hebt.

Lees dezelfde boeken

Als je pubers aan het lezen wilt krijgen, moet je zelf de boeken lezen die zij misschien interessant vinden. Dan kun je het gesprek erover aangaan in de les. Wat vonden ze van het boek, van het verhaal en van de personages? Welke keuzes maakt iemand en heb je daar begrip voor? Zou jij het anders doen dan de hoofdpersoon? 

Door aansluiting te zoeken in de belevingswereld van je leerlingen kun je ze ook beter stimuleren om meer te lezen.


kinderboekenweek


Tips lezen

Gebruik filmfragmenten in om interesse te wekken

Om de leeshonger bij je leerlingen een beetje aan te wakkeren, kun je digitale media inzetten. Gebruik bijvoorbeeld filmfragmenten om leerlingen te interesseren in een verhaal. Bespreek personages en motieven. En leg de link naar het boek, waarop de film is gebaseerd.

Begin een leeskring

Soms is er een beetje sociale druk nodig om leerlingen aan het lezen te krijgen. Door een leeskring te starten, dwing je je leerlingen op een vriendelijke manier een boek te lezen. Er wordt namelijk een bespreking verwacht in de volgende leeskring.


Leren lezen

Heb jij zelf tips?

Heb je zelf tips om basisschoolleerlingen of pubers aan het lezen te krijgen? We lezen het graag in een reactie!

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked

{"email":"Email address invalid","url":"Website address invalid","required":"Required field missing"}

Schrijf je in voor tips, gratis materiaal en laatste updates!