Share
Eén van de leukste manieren om kinderen spelend te laten leren, is door gebruik te maken van een bal. In dit artikel gaan we in op manieren om spelend te leren met een bal in het VO en PO.
Waarom is spelend leren goed?
Spelend leren: we schreven er al vaker over. Het is een hele effectieve manier om kinderen te laten leren. En bovendien brengt het de leerlingen in beweging, wat een positieve invloed heeft op een heleboel fysieke en mentale aspecten van de leerlingen.
Onderzoek van Cambridge wijst uit dat spelend leren tot acht jaar even effectief is als meer traditionele lesmethoden. Wij zijn ervan overtuigd dat het voor alle leeftijden een zeer nuttige methode is.
Andere onderzoeksresultaten over de effecten van bewegend leren vind je hier.
Elk kind leert anders
Bedenk ook dat elk kind anders leert. Het is daarom heel goed om dezelfde lesstof in verschillende lesvormen aan je leerlingen aan te bieden. Zo zit er vaker een manier bij die goed past bij elke leerling.
Wist je dat spelend leren ook kan helpen bij faalangst? Een test of een frontale les kan beangstigend zijn, maar een spel is leuk. Dus, verlegen en angstige kinderen zijn vaak erg geholpen met spelend-leren-methodes.
Wat kun je in de klas doen met een bal? De meest voorkomende spelvorm is die, waarbij je een bal gooit en de leerling die hem vangt het antwoord op een vraag geeft.
In het PO gaat de hele klas in een grote kring zitten. Vervolgens gooi je de bal naar een leerling, met daarbij een specifieke opdracht. De opdrachten kunnen natuurlijk variëren, afhankelijk van de leeftijd en het niveau van de leerlingen.
- Gooi de bal en noem een klank, het kind dat de bal vangt moet zeggen of het een korte, lange, of medeklinker is
- Je gooit de bal naar een kind en noemt een spellingscategorie, het kind noemt vervolgens een woord dat hierbij hoort
- Je gooit de bal naar een kind en noemt een hakwoord op. Het kind dat de bal vangt noemt de eerste klank van dit woord en geeft de bal door. Het tweede kind noemt de tweede klank en zo ga je verder
- Woorden oefenen in vreemde talen: je gooit de bal en noemt een woord dat het kind vervolgens in het Duits, Engels of Frans moet herhalen
- Grammatica oefenen: je noemt een zin en het kind dat de bal vangt moet aangeven wat de persoonsvorm of het onderwerp is
- Noem een element en laat de vangende leerling aangeven welke afkorting daarbij hoort
- Noem een wiskundige formule en laat de leerling die de bal vangt de formule opnoemen
spelend leren in de klas
Deze vorm kun je dus op vele manieren invullen. Je hoeft natuurlijk niet in een kring te gaan zitten. In het VO kun je de leerlingen gewoon aan tafel laten zitten en bijvoorbeeld een tennisbal gebruiken.
Je kunt het echt bij elk vak toepassen. Denk aan geschiedenis (het noemen van jaartallen en gebeurtenissen), topografie (‘wat is de hoofdstad van Spanje’) of maatschappijleer (noem de staatsvorm van een bepaald land).
Erg leuk en erg leerzaam!
Balspellen ook goed voor groepsvorming
Je kunt een balspel natuurlijk ook inzetten om elkaar beter te leren kennen. Zo werk je aan een betere groepsvorming. De hiervoor genoemde vorm kun je dan inzetten door een persoonlijke vraag te stellen terwijl je de bal gooit. De leerlingen kunnen de bal weer, met een andere vraag, doorgooien naar iemand anders.
Een variant hierop is het Post-It spel. De stap-voor-stap instructies hiervoor vind je via deze link.
Bal tegen de muur gooien
In plaats van overgooien, kun je de leerlingen ook een bal tegen de muur laten gooien. Plak hiervoor bijvoorbeeld verschillende A4-tjes op de muur. Hierop schrijf je een instructie. De leerling gooit de bal tegen een A4 en vangt de terug stuiterende bal op. Ondertussen geeft de leerling hardop antwoord op de vraag op het papier.
Dit kun je toepassen voor bijvoorbeeld:
- Het automatiseren van tafels (schrijf tafels op de papieren)
- Het leren van spelling (schrijf woorden op en laat leerlingen deze hardop spellen)
- Het leren van een andere taal (schrijf woorden op die de leerling moet vertalen)
- Het leren van politieke partijen (schrijf de partijen op en laat de leerlingen de leiders noemen)
- Het leren van topografie (schrijf een land op en laat de leerlingen de bijbehorende hoofdstad of rivier opnoemen)
Balspel als teamoefening
Bij deze oefening worden de leerlingen uitgedaagd om met elkaar samen te werken. Dat doen ze door elkaar tennisballen toe te gooien en deze op te vangen, in combinatie met het opnoemen van bepaalde kennis.
Ook hierin kun je weer variëren qua onderwerp, vak en niveau, zoals hierboven bij de de andere oefeningen beschreven.
Je kunt dit nog wat moeilijker maken door iets toe te voegen. Bijvoorbeeld dat het antwoord moet beginnen met dezelfde letter als de eerste letter van het kind waar de bal naartoe wordt gegooid. Dan krijg je dus bijvoorbeeld: de bal wordt naar Bianca gegooid, dan moet er een land met de letter ‘B’ worden genoemd, zoals België. Of een zelfstandig naamwoord met een ‘B’, zoals bos.
Gebruik balspellen ook als energizers
Een balspel hoeft natuurlijk niet altijd bol te staan van de lesstof. Je kunt het ook inzetten als energizer tussendoor, als een bewegingstussendoortje dus. Laat de kinderen gewoon even een bal overgooien, dat geeft energie, afleiding en daarna weer focus en rust.
Veel plezier met het toepassen van deze balspellen in de klas!
