Help je leerlingen effectiever leren: speel in op verschillende leerstijlen
Stel je voor dat je leerlingen niet alleen leren wát ze moeten weten, maar dat ze ook leren hóe ze het beste kunnen leren. Door in te spelen op hun unieke leerstijlen, kun je dit mogelijk maken! Iedere leerling heeft een eigen, meest effectieve manier van leren. De ene leerling leert beter met visuele ondersteuning, terwijl anderen de leerstof het beste oppikken door te luisteren of juist door praktisch bezig te zijn.
Het is erg waardevol voor leerlingen om hun favoriete leerstijl te ontdekken. Leren op je eigen manier verhoogt de motivatie en maakt het gemakkelijker om de stof actief te verwerken. Als docent kun je leerlingen helpen deze leerstijlen te ontdekken door hen verschillende strategieën aan te bieden en hen te begeleiden in het reflecteren op wat voor hen werkt. Daarnaast kan het inzicht in verschillende leerstijlen jou helpen om effectievere lessen te ontwerpen en je onderwijs beter af te stemmen op de behoeften in je klas. Omdat iedere leerling een unieke manier heeft om te leren, is het essentieel om te variëren in je manier van lesgeven. Dit voorkomt dat sommige leerlingen vastlopen, terwijl anderen floreren.
Waarom is het belangrijk dat leerlingen hun eigen leerstijl kennen?
Het ontdekken van hun favoriete leerstrategie kan voor leerlingen het verschil maken tussen worstelen en succesvol leren. Als ze weten hoe ze het beste leren, kunnen ze hun studie-aanpak afstemmen op wat voor hen werkt. Hierdoor verwerken ze de stof niet alleen effectiever, maar kunnen ze ook hun leerwerk beter plannen en structureren.
Ook helpt het inzicht in hun eigen leerstrategieën om hun zelfvertrouwen te vergroten. Leerlingen die weten wat voor hen werkt, voelen zich competenter in hun leerproces, wat hun motivatie en zelfbeeld versterkt. Door verschillende leerstrategieën uit te proberen, kunnen ze flexibeler omgaan met verschillende soorten lesstof en opdrachten, en hun leerproces verbeteren.
Het is belangrijk dat leerlingen beseffen dat leerstijlen niet vastliggen. Wat het beste werkt, hangt vaak af van de situatie en het type informatie. Een visuele aanpak werkt bijvoorbeeld goed voor een theorie-examen en een praktische benadering is misschien beter voor een project. Door verschillende strategieën te leren, kunnen leerlingen zich gemakkelijker aanpassen aan uiteenlopende leersituaties, zodat ze effectiever kunnen leren, ongeacht wat er op hun pad komt.
De verschillende manieren van leren
Er zijn verschillende manieren waarop leerlingen informatie kunnen opnemen en verwerken. We lichten de meest voorkomende leerstijlen toe en laten zien hoe je ze in de klas kunt ondersteunen.
Visueel leren
Visueel ingestelde leerlingen verwerken informatie het beste via beelden, diagrammen en schema’s. Ze begrijpen en onthouden de leerstof goed als deze is verwerkt in bijvoorbeeld illustraties, video’s of infographics. Dit kun je als docent als volgt verwerken in je lessen.
- Gebruik mindmaps en schematische samenvattingen.
- Laat leerlingen een tekening of infographic maken bij de lesstof.
- Maak gebruik van kleuren en visuele markeringen in teksten.
- Verduidelijk complexe concepten met grafieken en tabellen.
Auditief leren
Auditief ingestelde leerlingen leren het beste door te luisteren en informatie hardop te verwerken. Als docent kun je dit op verschillende manieren aan bod laten komen in de klas.
- Laat leerlingen de stof uitleggen aan een klasgenoot.
- Gebruik podcasts of ingesproken samenvattingen.
- Spreek instructies in en stimuleer het terugluisteren van de lesstof.
- Zet klassikale discussies in om auditieve leerlingen volop te betrekken.
Kinesthetisch leren
Deze leerlingen leren het liefst door te doen en te ervaren.
- Laat leerlingen experimenten uitvoeren of modellen bouwen.
- Zorg voor beweging in de les, zoals lopen tijdens het leren.
- Gebruik rollenspellen of interactieve oefeningen.
- Pas ervaringsgericht leren toe, zoals het uitvoeren van praktijkopdrachten of veldonderzoeken.
Lees- en schrijfleerstijl
Leerlingen met deze leerstijl leren het beste door te lezen en aantekeningen te maken.
- Laat leerlingen dagboeken of reflectieverslagen schrijven.
- Bied gestructureerde studiematerialen aan.
- Leer hen effectieve notitietechnieken zoals de Cornell-methode. De Cornell-methode verdeelt notities in drie delen: hoofdpunten, gedetailleerde aantekeningen en een samenvatting.
- Stimuleer het maken van samenvattingen van belangrijke leerstof in eigen woorden.
Hoe ontdekken leerlingen hun leerstijl?
Om effectief te leren, is het belangrijk dat leerlingen inzicht krijgen in hun eigen leerproces. Er zijn verschillende manieren waarop ze hun leerstijl kunnen ontdekken.
ZelfreflectieLaat leerlingen nadenken over eerdere leerervaringen. Wanneer onthielden ze de stof het beste? Vonden ze bepaalde manieren van leren prettiger dan andere? Vraag leerlingen bijvoorbeeld na een toets om na te denken over welke onderdelen ze goed hadden voorbereid en wat voor hen het beste werkte. Onthielden ze de stof goed door aantekeningen in eigen woorden te maken? Of hebben ze de stof mondeling met iemand doorgenomen?
LeerstijlentestsEr zijn diverse online tests beschikbaar die inzicht geven in voorkeursleerstijlen, zoals de VARK- test of testen gebaseerd op de leerstijlen van Kolb. De resultaten van zo’n test kunnen een eerste indicatie geven, al is het goed om dit te combineren met de eigen ervaringen van je leerlingen. Laat hen nadenken of ze zich herkennen in de uitkomsten en hoe dit hun leerproces kan verbeteren.
Experimenteren met verschillende methodenMoedig je leerlingen aan om verschillende leerstrategieën uit te proberen en te evalueren welke het beste voor hen werken. Laat je leerlingen bijvoorbeeld een visuele methode uitproberen, zoals het maken van een mindmap, en de volgende keer de stof hardop uitleggen aan een klasgenoot. Laat ze daarna reflecteren welke methode voor hen het meest effectief was en waarom.
Feedback van docenten en klasgenotenSoms zien anderen beter welke leerstrategieën effectief zijn voor een leerling dan zijzelf. Laat je leerlingen dus eens advies vragen aan klasgenoten en docenten. Ook kan het nieuwe inzichten geven die ze zelf nog niet hadden overwogen, door andere leerlingen naar hun favoriete aanpak te vragen.
Leerdagboek bijhoudenDoor regelmatig te noteren hoe ze hebben geleerd en wat goed werkte, krijgen leerlingen een beter beeld van hun leerstijl. Stimuleer je leerlingen hiervoor om na het leren voor een toets kort op te schrijven hoe ze het hebben aangepakt (lezen, samenvatten, mindmappen, in gesprek over de leerstof) en hoe ze dit hebben ervaren. Na enkele weken kunnen ze trends ontdekken in hun leerstijl, zoals het vaker nodig hebben van visuele hulpmiddelen of juist meer praktische oefeningen.
Hoe docenten kunnen inspelen op verschillende leerstijlen
Als docent kun je aansluiten bij verschillende leerstrategieën door te variëren in je lesaanbod. We delen graag per onderwijsniveau een aantal praktische tips met je.
In het primair onderwijs (PO)
* Laat leerlingen samenwerken.
* Laat leerlingen spelenderwijs leren met spelletjes, interactieve quizzen, rollenspellen, creatieve groepsopdrachten, of door met bouwmaterialen (zoals LEGO of Kapla) modellen te maken die concepten visualiseren.
*Geef korte en duidelijke instructies in verschillende vormen (beeld, tekst, spraak, concrete materialen).
*Maak gebruik van liedjes en ritmische oefeningen om auditieve leerlingen te betrekken.
In het voortgezet onderwijs (VO)
*Bied keuzevrijheid in opdrachten. Laat leerlingen zelf kiezen hoe ze de stof verwerken: schriftelijk, visueel of mondeling.
*Maak gebruik van interactieve tools zoals quizzen en video’s.
*Stimuleer metacognitie door leerlingen te laten reflecteren op wat voor hen werkt.
*Gebruik projectmatig werken om meerdere leerstijlen te integreren.
In het hoger beroepsonderwijs (HO)
*Pas praktijkgericht leren toe door theorie te koppelen aan concrete situaties.
*Gebruik peer teaching: laat studenten elkaar uitleg geven.
*Moedig zelfstudie en verantwoordelijkheid voor het leerproces aan.
*Zorg voor simulaties en praktijkcases die aansluiten bij de beroepspraktijk.
Leerlingen bewust maken van hun eigen leerproces
Het is belangrijk dat leerlingen niet alleen verschillende leerstrategieën aangeboden krijgen, maar ook actief leren reflecteren op hun eigen leerproces. Door zelf te reflecteren op hun prestaties, kunnen leerlingen ontdekken wat goed ging en waar ze nog kunnen verbeteren. Op deze manier worden ze actief betrokken bij hun eigen leerproces, wat hun zelfstandigheid en zelfvertrouwen vergroot.
Dit kan bijvoorbeeld door hen reflectieopdrachten te geven waarin ze nadenken over welke strategieën voor hen het beste werken. Daarnaast kan het bijhouden van een leerdagboek leerlingen helpen om bewust te worden van hun leerstijl en voortgang. Regelmatige klasgesprekken over leerstrategieën bieden de kans om ervaringen te delen en van elkaar te leren. Ook het invullen van een leerstijlentest kan leerlingen inzicht geven in hun voorkeuren, waardoor ze gericht kunnen werken aan hun leerproces. Tot slot is het stimuleren van zelfevaluatie na een toets of opdracht essentieel.
Wil je jouw leerlingen verder helpen met hun favoriete leerstijl?
Elke leerling is uniek en leert op een eigen manier. Door verschillende leerstrategieën aan te bieden in je lessen en leerlingen te helpen ontdekken wat voor hen werkt, vergroot je hun zelfstandigheid en leerplezier. Door als docent hierop in te spelen, zorg je ervoor dat leerlingen niet alleen leren wat ze moeten weten, maar ook hoe ze het beste kunnen leren. Het combineren van verschillende leerstijlen en het stimuleren van reflectie op het eigen leerproces draagt bij aan flexibel en effectief leren, wat hen uiteindelijk voorbereidt op een leven lang leren.
Hoe pas jij verschillende leerstijlen toe in jouw lessen? Deel jouw ideeën en ervaringen hieronder. Jouw inzichten kunnen anderen helpen om hun onderwijs nog effectiever in te richten!
> Wil je je leerlingen beter ondersteunen in hun leerproces?
Volg dan onze training Leren leren en ontdek hoe je effectieve leerstrategieën toepast, zodat leerlingen slimmer en zelfstandiger leren en hun potentieel optimaal benutten!
0 comments