Schoolboek van de toekomst: automatisch lesstof differentiëren met AI
Schoolboeken zijn al decennia de basis van ons onderwijs. Ze vormen de ruggengraat van hoe we kennis overdragen en leerlingen nieuwe onderwerpen laten ontdekken. Maar ze hebben één groot nadeel: ze zijn voor iedereen hetzelfde. Dankzij generatieve AI kan dat veranderen. Lesmateriaal hoeft niet langer één vaste vorm te hebben. Het kan zich aanpassen aan de leerling: aan het niveau, de interesse en zelfs de manier waarop iemand informatie het best verwerkt. Het onderzoeksproject Learn Your Way van Google laat zien hoe dat eruit kan zien. We duiken erin en vertellen je wat dit kan betekenen voor de toekomst van het onderwijs.
Wat is Google Learn Your Way
Learn Your Way is een onderzoeksexperiment van Google dat onderzoekt hoe AI lesmateriaal persoonlijker kan maken. De tool gebruikt generatieve AI om bestaande lesstof, bijvoorbeeld een hoofdstuk uit een schoolboek, om te zetten in verschillende vormen. Zo kan dezelfde inhoud worden gelezen, beluisterd of bekeken in een formaat dat past bij de voorkeuren van de leerling.
Leerlingen kiezen bijvoorbeeld hun niveau (brugklas of bovenbouw), interesses (sport, muziek, natuur) en vorm (tekst, audio, slides, quiz of mindmap). De AI herschrijft en verrijkt de lesstof op basis van die keuzes. Zo krijgt elke leerling hetzelfde onderwerp, maar in een vorm die beter aansluit bij zijn of haar manier van leren.
Het experiment zit nog in de testfase, maar je kunt er nu al in rondkijken via Google Labs. Daar vind je voorbeeldlessen, zoals Hoe werkt het immuunsysteem? of Wat is een economie? Je kunt nog geen eigen PDF’s uploaden, maar de demo’s geven een goed beeld van hoe gepersonaliseerd leren met AI eruit kan zien. Het is een blik in de toekomst van leren en die toekomst komt sneller dichterbij dan je denkt. Let op: de demo is op dit moment alleen nog beschikbaar in het Engels.
Waarom is dit zo’n interessant idee?
Schoolboeken zijn “one size fits all”: iedereen krijgt dezelfde uitleg, voorbeelden en opdrachten. Dat werkt prima voor de gemiddelde leerling, maar minder goed voor wie juist meer uitdaging of juist meer houvast nodig heeft. Dat merk je zelf ook iedere dag als je voor de klas staat.
Je weet dat leren beter werkt als leerlingen herkenning en keuze ervaren. Een leerling die zichzelf terugziet in voorbeelden of taalgebruik, haakt sneller aan. En een leerling die op eigen tempo mag werken, blijft gemotiveerder.
Toch kost het enorm veel tijd om die differentiatie zelf aan te brengen. Je kunt niet elk hoofdstuk herschrijven voor elk niveau of elke interesse. Daar komt AI om de hoek kijken. AI kan die vertaalslag deels automatiseren, zonder dat jij al het werk hoeft te doen. Het neemt het repetitieve over, zodat jij meer tijd houdt voor de begeleiding en de gesprekken in de klas.
Hoe AI schoolboeken persoonlijk maakt
Learn Your Way gebruikt AI om lesstof aan te passen aan de leerling. Niet door nieuwe inhoud te bedenken, maar door het bestaande materiaal te vertalen naar verschillende vormen. De tool past het boek aan op drie manieren:
1. Niveau
De AI herschrijft de tekst naar het juiste leerjaar of taalniveau. Een brugklasleerling krijgt eenvoudigere zinnen en meer uitleg, terwijl een bovenbouwleerling meer diepgang ziet.
2. Interesse
Voorbeelden sluiten aan bij de leefwereld van de leerling. Waar in het oorspronkelijke boek misschien een wiskundesom over treinen staat, maakt de AI er een voorbeeld van met sport, muziek of mode. Dat maakt leren herkenbaarder én leuker.
3. Vorm
Leerlingen kiezen hoe ze leren: lezen, luisteren, kijken of oefenen. Dezelfde inhoud kan verschijnen als tekst, quiz, audiofragment of mindmap. Zo kun jij leerlingen laten ontdekken welke vorm het beste bij hen past.
De inhoud blijft dus hetzelfde, maar de beleving verandert volledig. Elke leerling krijgt dezelfde leerstof, maar op een manier die past bij hoe hij of zij het best leert.
De kracht van meerdere leervormen
Leren werkt het best als leerlingen informatie op verschillende manieren verwerken. Dat heet ook wel meervoudig leren: het combineren van lezen, luisteren, kijken en doen. Door die mix ontstaan sterkere verbindingen in het brein, waardoor leerlingen de stof beter begrijpen én onthouden.
AI maakt dat nu veel makkelijker. In Learn Your Way kan één tekst automatisch worden omgezet in meerdere leervormen. Zo krijgen leerlingen niet alleen de inhoud, maar ook de vorm die het beste bij ze past:
Visuele formats
Mindmaps, tijdlijnen en illustraties maken verbanden zichtbaar. Leerlingen kunnen letterlijk zien hoe begrippen of gebeurtenissen samenhangen.
Auditieve formats
De tool kan de lesstof laten inspreken, of zelfs een gesprek simuleren tussen een AI-docent en een leerling. Daarbij worden misverstanden herkend en meteen opgehelderd.
Interactieve formats
Korte quizzen, invulopdrachten en testjes per onderdeel maken van lezen een actieve bezigheid. Leerlingen krijgen direct feedback en zien welke onderdelen ze nog niet goed begrijpen.
Door deze variatie kunnen leerlingen zelf ontdekken welke vorm hen het meest helpt om de stof te begrijpen. En jij kunt eenvoudig differentiëren zonder drie verschillende lessen te hoeven voorbereiden.
Wat Learn Your Way nu al laat zien
De eerste onderzoeksresultaten laten zien dat dit echt werkt. In een studie met zestig leerlingen uit Chicago werd Learn Your Way vergeleken met een standaard digitaal schoolboek.
De uitkomsten waren opvallend:
Leerlingen die met Learn Your Way werkten, scoorden 9% hoger direct na de les.
Drie dagen later deden ze een toets over dezelfde stof en behaalden ze gemiddeld 11% hogere scores dan de controlegroep.
Bijna alle leerlingen gaven aan dat ze zich comfortabeler voelden en de stof beter begrepen.
De conclusie is helder: gepersonaliseerd leren met AI vergroot de kennis en de motivatie. Leerlingen voelen zich meer betrokken, omdat de uitleg aansluit bij hun eigen belevingswereld.
Zelf rondkijken in Learn Your Way
Learn Your Way is op dit moment een onderzoeksexperiment binnen Google Labs. Het is nog niet volledig uitgerold, maar je kunt de tool nu al verkennen. Zo krijg je een goed beeld van hoe gepersonaliseerd leren met AI eruit kan zien.
In de huidige versie kun je:
Demo-lessen bekijken, bijvoorbeeld over het immuunsysteem, economie of sociologie.
Zien hoe AI teksten, quizzen en visuals aanpast aan het profiel van een leerling.
Ervaren hoe verschillende formats samenwerken: tekst, audio, slides en mindmaps.
Het uploaden van eigen lesmateriaal werkt nog niet voor iedereen. Dat is voorlopig alleen mogelijk voor een beperkte groep testers, de zogenaamde trusted testers.
Toch is het de moeite waard om met je klas rond te kijken. Leerlingen zien meteen hoe leren met AI eruit kan zien en het levert vaak boeiende gesprekken op over hoe zij zelf het liefst leren.
Wat dit betekent voor het onderwijs
Dit is de toekomst: AI maakt gepersonaliseerd leren haalbaar zonder dat jij er meer tijd aan kwijt bent. Waar differentiatie vroeger betekende dat je meerdere versies van dezelfde les moest voorbereiden, kun je nu met één druk op de knop variëren in niveau, toon en vorm.
Je kunt sneller differentiëren, oefenen en herhalen. Denk aan leerlingen die extra uitleg nodig hebben in eenvoudigere taal, of juist meer verdieping willen met uitdagende opdrachten. AI helpt je om die variatie automatisch te creëren, zodat jij je aandacht kunt richten op wat er echt toe doet: de begeleiding en het leerproces van je leerlingen.
Tools als Learn Your Way laten zien wat de toekomst van leren kan zijn. Geen dikke boeken meer waarin iedereen hetzelfde leest, maar flexibele materialen die meebewegen met de leerling. En die toekomst is dichterbij dan je denkt.
Een slimme blik vooruit
Generatieve AI verandert niet wat leerlingen leren, maar wel hoe ze leren. Boeken, audio, quizzen en visuals komen samen in één leerervaring die zich aanpast aan de leerling. Dat klinkt veelbelovend, maar het vraagt ook om reflectie en kritisch denken.
Wat betekent dit voor jouw rol? Wordt deze manier van differentiëren een hulpmiddel om leerlingen beter te helpen, of juist een risico als we te veel gaan leunen op technologie? Hoe bewaak je de balans tussen maatwerk en menselijk contact?
AI biedt enorme kansen om leren persoonlijker, toegankelijker en motiverender te maken. Tegelijk roept het vragen op over privacy, betrouwbaarheid en de rol van menselijke begeleiding.
Daarom is dit hét moment om te verkennen wat jij ermee kunt. Probeer, ervaar en praat erover met collega’s en leerlingen. Want de vraag is niet alleen wat AI kan doen voor het onderwijs, maar ook hoe jij het wilt inzetten.
Wat zie jij als de kansen en grenzen van leren met AI in de klas?
AI in het onderwijs: training voor docenten
Wil je meer weten over AI in het onderwijs?
Nodig ons uit voor een training bij jou op school of volg onze online training, die je in je eigen tijd en tempo kunt doen.
Je leert hoe je AI kunt inzetten om het leerproces van leerlingen te ondersteunen en onderwijs persoonlijker en effectiever te maken.





0 comments