AI als klasgenoot: creatief en persoonlijk leren tijdens de Gouden Weken
AI als klasgenoot: creatief en persoonlijk leren tijdens de Gouden Weken
De Gouden Weken: iedere docent kent ze. Het zijn de eerste, bepalende weken van het schooljaar waarin de groepsvorming centraal staat. In deze periode leren leerlingen elkaar kennen, bouwen ze vertrouwen op en groeit het besef dat ze samen een klas vormen. Stap voor stap ontstaat er een eigen dynamiek, waarin de klas steeds meer een hechte groep wordt en iedereen zich welkom kan voelen.
Met de komst van AI zijn er veel vragen. Wat zijn de kansen en wat zijn de gevaren? Kunnen we deze technologie buiten de schooldeuren houden en, nog belangrijker, moeten we dat wel willen? Leerlingen gebruiken het al volop, dus het is essentieel om hier in de klas over te praten.
In dit blog vind je een aantal creatieve activiteiten die je met je leerlingen kunt doen in de Gouden Weken. Je gebruikt ze niet alleen voor groepsvorming, maar ook als een natuurlijk startpunt voor een open gesprek over AI.
De klasposter die jullie verhaal vertelt
Begin simpel. Vraag je leerlingen om drie woorden te kiezen die iets over henzelf zeggen. Dat kan zijn: lachen, gamen, zorgen voor dieren, voetbal. Ze schrijven deze woorden op, bijvoorbeeld op een kaartje. Verzamel de woorden van de hele klas.
Vervolgens voer je de woorden van de hele groep in een AI-beeldgenerator (zoals Ideogram of DALL-E) met een duidelijke opdracht. Je kunt bijvoorbeeld vragen:
“Creëer een speelse klasposter met de volgende woorden: [alle woorden van de leerlingen], in een vrolijke, kleurrijke stijl die past bij de basisschool. Focus op (....).
De AI tool maakt een unieke poster van jullie klas. Print deze uit en hang hem op. De leerlingen zien niet alleen hun eigen woorden, maar ook die van de rest.
Een klassenlied dat klinkt als jullie
Vraag de klas om samen zinnen te bedenken over wie ze zijn. Iets als: Wij zijn nieuwsgierig of wij durven fouten te maken. Verzamel de zinnen van iedereen en gebruik een AI-muziekgenerator, zoals Suno. De opdracht kan eenvoudig zijn: ´Maak een vrolijk, speels liedje met de volgende zinnen: [alle zinnen van de leerlingen]. Het moet klinken als een lied dat een basisschoolklas zelf zou zingen, met een eenvoudig ritme. ´De AI tool genereert een liedje voor de klas. Het is geen perfecte compositie, maar een unieke creatie van jullie. Je kunt het liedje afspelen en samen zingen. Hier vind je een overzicht van verschillende AI-muziekgeneratoren.
Persoonlijke leerdoelen visualiseren met AI
Een leuke activiteit om leerlingen te laten nadenken over hun leerdoelen is om hen eerst een persoonlijk doel te laten formuleren. Dat kan iets kleins en concreets zijn, zoals: “Ik wil vaker durven spreken in de klas” of “Ik wil beter leren plannen .”
Daarna kiest elke leerling drie woorden die hun doel verbeelden. Denk aan woorden als vogel, durven, vrijheid. Met een AI-beeldgenerator maken de leerlingen vervolgens zelf een afbeelding die past bij hun woorden. Zo kan vogel, durven, vrijheid bijvoorbeeld veranderen in een illustratie van een vogel die hoog boven de wolken vliegt.
Print de gemaakte plaatjes uit en vraag de leerlingen er kort iets over te vertellen. Zo laten ze zien wat hun gekozen woorden voor hen betekenen en waarom ze dat doel hebben gekozen.
Nederlandse uitlegvideo's maken met AI
Google heeft een handige functie, Video Overview in hun tool NotebookLM. Deze functie maakt automatisch uitlegvideo's op basis van bestanden die je uploadt. Hoewel Google zelf aangeeft dat deze tool alleen in het Engels werkt, is er een slimme ‘hack’ voor.
Laat de leerlingen in groepjes een onderwerp kiezen waar ze een korte uitlegvideo over willen maken. Bijvoorbeeld over een hobby, of over wat ze later willen worden.
- Laat de leerlingen hun bestanden (bijvoorbeeld een verslag of een paar PowerPoint-dia’s) uploaden naar Google NotebookLM.
- Klik op de drie puntjes bij ‘Video Overview’ en kies voor ‘Customize’.
- Voer deze prompt in en klik op ‘Generate’: "Let the host or speaker speak the Dutch language and only the Dutch language. Only Dutch should be spoken in the presentation of the video."
Na een paar minuten krijgen de leerlingen een Nederlandstalige video die ze aan de klas kunnen presenteren. Zo maken ze zelf content, en leren ze op een creatieve manier omgaan met Al.
Praatposter over omgangsregels
Een van de belangrijkste afspraken in de klas is: hoe gaan we met elkaar om? In plaats van de docent die de regels dicteert, laat je de leerlingen hier zelf over nadenken met behulp van AI.
Laat de leerlingen in groepjes een praatposter maken over een belangrijk thema voor groepsvorming, zoals veiligheid in de klas, elkaar helpen of omgaan met ruzie. In Canva gebruiken ze de Magic AI tool om hun poster visueel vorm te geven. Laat de groepjes zelf woorden bedenken die ze willen gebruiken als input voor de tool.
Bijvoorbeeld: “Poster over vriendschap in de klas, met een groepje lachende kinderen en felle kleuren.”
Daarna presenteren de groepjes hun poster aan de klas. Ze leggen uit wat het thema is, waarom ze het belangrijk vinden en wat de beelden op de poster betekenen. Zo stellen ze zichzelf indirect voor door te vertellen waar ze voor staan.
Ontdek je online identiteit met AI
Deze activiteit is een krachtige en bewustmakende manier om het gesprek over online identiteit en privacy te openen. Laat leerlingen een gesprek voeren met AI-taalmodellen zoals Gemini, Claude of ChatGPT. Vraag ze om te vragen: "Wat weet jij van mij?" of "Wie ben ik?"
Belangrijk bij deze opdracht is dat leerlingen hun vraag stellen in een AI-tool die ze zelf regelmatig gebruiken. Omdat die tool al eerdere gesprekken met hen kent, zal het antwoord vaak veel informatie bevatten die voortkomen uit wat ze in het verleden hebben ingevoerd. Dat kan confronterend of verrassend zijn, en precies dáár zit de kracht van de oefening.
Bespreek daarna met de klas: Welke details klopten? Wat was onjuist? En wat zegt dit over de digitale sporen die ze achterlaten wanneer ze AI gebruiken? Zo wordt zichtbaar hoe hun online gedrag invloed heeft op de informatie die een AI over hen kan geven.
Een demonstratieposter voor verandering
In de klas kiezen leerlingen een maatschappelijk probleem waar ze zich bij betrokken voelen en waarvoor ze zich zouden willen inzetten. Denk aan thema’s als klimaatverandering, dierenwelzijn of gelijke rechten.
Daarna bedenken ze een aantal pakkende slogans die passen bij hun gekozen doel. Met behulp van een AI-tool, zoals Gemini of ChatGPT, maken ze vervolgens een foto die hun boodschap uitdrukt.
Daarna vertellen de leerlingen elkaar waarom ze voor een bepaald doel hebben gekozen. Ze leggen uit waarom dit thema voor hen belangrijk is en waarom ze zich daarvoor zouden willen inzetten.
Een reclamecampagne met AI
Dit is een leuke en creatieve activiteit om leerlingen te laten kennismaken met de kracht van AI in marketing en design. Laat de klas in groepjes een reclamecampagne bedenken voor iets wat zij belangrijk vinden. Dit kan een nieuw schoolinitiatief zijn, een sportclub of zelfs een zelfverzonnen product dat verbinding in de klas stimuleert. Met een AI-beeldgenerator creëren ze een professionele reclameposter. Je kunt ze deze prompt geven als basis.
´Creëer een cinematische, hoogwaardige reclame foto voor [NAAM VAN HET PRODUCT/INITIATIEF]. Het onderwerp moet centraal en opvallend geplaatst zijn, fotorealistisch, met een achtergrond in [KLEUREN]. Voeg zwevende elementen toe die passen bij het thema en genereer een dynamische, opvallende uitstraling. Het ontwerp moet modern, opvallend en aantrekkelijk zijn voor kinderen van[... jaar] .´
De leerlingen vullen de prompt in en presenteren hun reclameposter aan de klas. Ze leggen uit wat ze willen promoten, waarom dit voor hen belangrijk is en hoe de AI hen heeft geholpen om hun idee tot leven te brengen. Het is een laagdrempelige manier om overtuigend te leren communiceren en tegelijkertijd kennis te maken met een professionele toepassing van AI.
Jouw zakgeld, jouw keuzes: AI als budgetcoach
Laat leerlingen nadenken over hoe ze hun (fictieve) zakgeld besteden en welke keuzes ze daarbij maken.
- Kies een fictief budget, bijvoorbeeld
- Leerlingen schrijven kort op waar ze dit meestal aan zouden besteden (bijvoorbeeld kleding, snacks of film).
- Geef een voorbeeldopdracht:
“Ik heb €... zakgeld per maand. Ik houd van kleding, film en snacks. Maak een budgetplan met ruimte om te sparen.” - Laat een AI-model (zoals ChatGPT) een voorbeeldplan genereren en bespreek dit klassikaal.
- Leerlingen maken daarna hun eigen budgetplan op papier.
- In kleine groepjes vergelijken ze hun plannen en bespreken:
- Wat vinden ze belangrijk om geld aan uit te geven?
- Wat viel hen op aan het voorbeeldplan?
- Hoeveel waarde hechten ze aan sparen?
Vier beelden van je identiteit
Leerlingen denken na over vier dingen die hun identiteit bepalen: een hobby, een belangrijke emotie, een favoriete plek en een persoonlijk doel.
Met een AI-beeldgenerator maken ze vier afzonderlijke afbeeldingen die elk een van deze identiteitskenmerken symboliseren. Voorbeelden: een voetbalveld in de avondzon voor een hobby, een lachende zon voor een emotie, een rustig bos voor een favoriete plek en een vogel die vliegt voor een persoonlijk doel.
Na het maken van de beelden presenteren leerlingen hun vier afbeeldingen aan de klas. Ze leggen uit wat elk beeld betekent en waarom dit belangrijk voor hen is. Op deze manier ontstaat een visuele en creatieve manier om te laten zien wie ze zijn, zonder dat daar veel woorden voor nodig zijn.
Vakantieplannen met een AI-reisgids
Droom samen met je klas over de volgende vakantie! Laat ze in groepjes een land of stad kiezen waar ze graag naartoe willen. Vervolgens bepalen ze hoe lang hun trip duurt en wat hun interesses zijn, bijvoorbeeld of ze houden van pretparken, avontuur, lekker eten of shoppen.
Op basis van deze input kan een AI-tool in een handomdraai een gedetailleerd dagprogramma maken. De groepjes geven een opdracht aan de AI, zoals: “Maak een dag-tot-dag planning voor een vakantie van [AANTAL] dagen naar [BESTEMMING]. We reizen met kinderen van [LEEFTIJD] en gebruiken [VERVOERMIDDEL] als vervoermiddel. We zijn geïnteresseerd in [NOEM DE INTERESSES]. Geef concrete suggesties voor bezienswaardigheden en activiteiten die geschikt zijn voor deze leeftijd.”
Daarna maken de leerlingen ook zelf een dagplanning, op basis van hun eigen ideeën. Ze vergelijken de AI-planning met hun eigen plan. Wat was verrassend aan het voorstel van de AI?
AI: kansen en gevaren voor leerlingen in de Gouden Weken
De Gouden Weken zijn de perfecte gelegenheid om leerlingen op een positieve en creatieve manier te laten kennismaken met de kansen en de gevaren van AI. Op een speelse manier krijgen ze een beter begrip van deze technologie, waardoor ze er later bewust en kritisch mee om kunnen gaan.
AI training voor docenten
> Wil je meer leren over wat AI voor jou en je leerlingen kan betekenen? Volg dan onze training AI in de klas en leer hoe je AI op een veilige en verantwoorde manier gebruikt, zodat je leerlingen er optimaal gebruik van kunnen maken zonder risico’s. Bovendien helpt AI jou je werkdruk te verlichten, bijvoorbeeld door sneller lesmateriaal te maken, te differentiëren of administratieve taken te automatiseren.
0 comments