Home
Blog
Meidenvenijn in de klas herkennen en aanpakken

Meidenvenijn in de klas herkennen en aanpakken

8 mei 2025 12:05

admin

0 comments

Pesten gebeurt overal, door jongens én meisjes. Toch pesten meisjes vaak subtieler en minder zichtbaar dan jongens. Daarom bestaat er een speciale term voor: meidenvenijn. Maar wat is meidenvenijn precies, hoe herken je het, en vooral: wat kun je eraan doen? In dit artikel lees je hoe je meidenvenijn op tijd herkent en effectief aanpakt in de klas. Je krijgt praktische tips, kant-en-klare activiteiten én concrete voorbeelden waarmee je direct aan de slag kunt. Zo zorg jij ervoor dat jouw klas weer een veilige en fijne plek wordt voor ál je leerlingen.

Wat is meidenvenijn precies?

Je herkent het vast wel: meiden die fluisteren, roddelen of elkaar subtiel buitensluiten. Dit soort gedrag noemen we meidenvenijn. Maar wat betekent meidenvenijn eigenlijk? Kort gezegd gaat het hierbij om meisjes die elkaar bewust en vaak subtiel kwetsen.

"Dat gebeurt overal wel, toch?" Klopt, meidenvenijn komt inderdaad vaak voor, zowel in het basisonderwijs als in het voortgezet onderwijs. Toch is het belangrijk dat je dit gedrag herkent. Want meidenvenijn lijkt soms onschuldig, maar kan leiden tot grote problemen in de klas. Denk aan onzekerheid, een negatief zelfbeeld en zelfs schoolangst bij meisjes die er slachtoffer van worden.

Voorbeelden uit de klas

In de klas zie je meidenvenijn misschien terug wanneer een meisje ineens alleen staat op het plein. Andere meisjes draaien haar de rug toe, fluisteren tegen elkaar en kijken haar niet meer aan. Of denk aan een leerling die verdrietig bij jou komt omdat ze merkt dat er via Snapchat nare berichten over haar rondgaan. Soms gaat het zelfs zo ver dat er online haataccounts worden aangemaakt.

Ook kleine signalen kunnen duiden op meidenvenijn. Bijvoorbeeld wanneer een meisje iets zegt en klasgenoten rollen met hun ogen, zuchten of lachen zachtjes op een manier waardoor het meisje zich onzeker voelt.

Verschil tussen jongens en meiden bij pesten

Meidenvenijn is natuurlijk een pure meidenaangelegenheid. Ook jongens pesten. Er is vaak wel een verschil in hoe dat gedaan wordt. Bij jongens zie je pestgedrag vaak veel directer en openlijker. Zij kunnen elkaar bijvoorbeeld fysiek uitdagen, uitschelden of openlijk ruzie maken. Vaak is er daarna snel duidelijkheid: de strijd is gevoerd en het is opgelost.

Bij meisjes werkt het vaak anders. Conflicten en kwetsend gedrag sudderen vaak langer door omdat het subtieler gebeurt. Meisjes lossen conflicten minder snel openlijk op. Daardoor duurt het venijn langer en is het moeilijker om in te grijpen. Vandaar dat hier deze speciale term ‘meidenvenijn’ voor is ontstaan.

Door goed te begrijpen hoe meidenvenijn zich uit, kun je gerichter ingrijpen en werken aan een veiligere klas voor al je leerlingen.

De rol van de docent: zo maak je het verschil

Als docent speel je een belangrijke rol bij het aanpakken van meidenvenijn in de klas. Jij bepaalt de sfeer en kunt ervoor zorgen dat meisjes zich veilig voelen op school. Jouw aanpak en houding maken hierin echt het verschil.

Meidenvenijn speelt zich vaak af onder de oppervlakte. Dat maakt het lastig te herkennen, maar des te belangrijker dat je er alert op bent. Leerlingen durven zelf niet altijd hulp te vragen of aan te geven dat ze zich buitengesloten voelen. Ze rekenen op jou om het te zien en aan te pakken. Als jij niet ingrijpt, kan het meidenvenijn erger worden en krijgen leerlingen het gevoel dat jij het accepteert.

Hoe herken je meidenvenijn in de dagelijkse praktijk?

Je herkent meidenvenijn niet alleen aan grote conflicten. Let vooral ook op kleine signalen, zoals:

Leerlingen die stilvallen als een bepaald meisje iets zegt.
Groepjes die fluisteren, lachen of rollen met hun ogen als iemand voorbijloopt.
Een leerling die tijdens groepswerk telkens alleen zit of niet gekozen wordt.
Veranderingen in het gedrag van een leerling, zoals vaker ziek zijn of geen zin meer hebben in school.

Vraag jezelf regelmatig af:

Hoe reageren leerlingen op elkaar?
Hoe is de sfeer tijdens pauzes, groepswerk en activiteiten buiten de klas?

Het vraagt dus om scherpe observatie van je leerlingen, juist op de momenten buiten de lessen om, zoals in de pauzes. Wees wel voorzichtig met het trekken van snelle conclusies: dit soort signalen kunnen ook wijzen op andere oorzaken, zoals onzekerheid, persoonlijke problemen of spanningen thuis. Het is dus belangrijk om altijd verder te kijken en het gesprek aan te gaan voordat je een oordeel velt.

Een voorbeeldrol: wees duidelijk en positief

Jouw gedrag is een voorbeeld voor de leerlingen. Zij kijken naar hoe jij omgaat met situaties waarin geroddeld wordt of iemand wordt buitengesloten. Geef daarom duidelijk aan dat je negatief gedrag niet accepteert. Als je bijvoorbeeld merkt dat leerlingen fluisteren over een klasgenoot, benoem dan vriendelijk maar direct wat je ziet:

"Ik zie dat jullie fluisteren. Ik wil graag dat iedereen zich prettig voelt in onze klas, dus fluisteren we hier niet over elkaar."

Zorg daarnaast voor positieve voorbeelden:

* Geef zelf complimenten en laat zien hoe je iemand respectvol behandelt.
* Praat met leerlingen openlijk over het belang van vriendschap en respect.
* Laat merken dat iedereen in jouw klas welkom is en erbij hoort.

Door duidelijk, consequent en positief te zijn, geef jij je leerlingen een helder voorbeeld. Zo creëer je een sfeer waarin meidenvenijn minder kans krijgt.

Praktische aanpak meidenvenijn in het basisonderwijs (PO)

Hoe pak je meidenvenijn aan in je basisschoolklas? Hieronder noemen we een paar praktische voorbeelden van activiteiten die je kunt ondernemen.

Stel samen 'roze regels' op
Maak samen met de meisjes uit jouw klas afspraken over hoe ze met elkaar omgaan. Dit noem je 'roze regels'. Laat ze zelf meedenken over regels zoals:

"Wij fluisteren niet als er anderen bij zijn."
"Wij spelen met iedereen en sluiten niemand buiten."
"Wij zeggen aardige dingen tegen elkaar."

Hang deze regels zichtbaar op in de klas. Zo kun je leerlingen hier regelmatig aan herinneren.

Creatieve opdrachten: "Een echte vriendin is…"
Laat leerlingen nadenken over wat goede vriendschap betekent. Laat ze bijvoorbeeld op een groot vel papier opschrijven of tekenen wat een echte vriendin doet, zegt en voelt. Bespreek daarna klassikaal wat ze hebben bedacht. Dit maakt leerlingen bewuster van hun eigen gedrag en wat vriendschap echt inhoudt. Het laat ze ook nadenken over hoe hun gedrag op de ander overkomt.

Kletskaarten gebruiken

Gebruik onze kletskaarten om meidenvenijn bespreekbaar te maken. Op deze kaartjes staan vragen als:

"Hoe zou je willen dat anderen met jou omgaan als je iets vervelends meemaakt?"

Bespreek de antwoorden klassikaal of in kleine groepjes. Dit maakt praten over meidenvenijn laagdrempelig en veilig. Hier kun je de kletskaarten gratis downloaden.

Praktische aanpak meidenvenijn in het voortgezet onderwijs (VO)

Ook op de middelbare school speelt meidenvenijn vaak een negatieve rol. Deze concrete tips helpen jou om het bespreekbaar te maken en effectief aan te pakken.

Laat leerlingen een podcast maken
Laat leerlingen in kleine groepjes een podcast maken waarin ze meidenvenijn bespreken: wat het is, hoe het voelt, waar het vandaan komt en wat je eraan kunt doen. Door actief met het onderwerp aan de slag te gaan, verdiepen ze hun inzicht én ontstaat er bewustwording op een creatieve manier.

Empathie-oefeningen: verplaats je in een ander
Help leerlingen zich beter in te leven in anderen. Bijvoorbeeld door de oefening: "Hoe zou jij je voelen als…?". Geef situaties zoals:
"Je wordt buitengesloten van een feestje."
"Iemand verspreidt een gemene roddel over jou."
Door leerlingen na te laten denken over andermans gevoelens, stimuleer je empathie en verminder je meidenvenijn in jouw klas.

Organiseer een klassenraad

Plan regelmatig een klassenraad waarin je meiden openlijk laat praten over groepsdruk en meidenvenijn. Laat leerlingen aangeven hoe zij dit ervaren en wat ze eraan kunnen doen. Zo maak je meidenvenijn bespreekbaar en geef je leerlingen meer inzicht in elkaar.

Extra activiteiten om meidenvenijn te voorkomen en aan te pakken

We hebben nog wat meer ideeën voor je om meidenvenijn in de klas bespreekbaar te maken of te voorkomen. Hieronder vind je kant-en-klare activiteiten waarmee je direct aan de slag kunt.

Gebruik kinderboeken om te praten over meidenvenijn

Kinderboeken maken het onderwerp meidenvenijn bespreekbaar en herkenbaar voor jouw leerlingen. Kies een boek waarin meidenvenijn centraal staat, zoals Geheime briefjes of Strijd op de dansvloer. Lees een hoofdstuk voor en bespreek daarna met de klas:

Herkennen jullie dit gedrag uit onze klas?
Hoe voelt het om buitengesloten te worden?
Wat kun je doen als je merkt dat iemand gepest wordt?

Zo maak je het gesprek laagdrempelig en herkenbaar.

Kijkopdracht: bespreek samen de Zapp Anti Pest Club

Kijk samen met de klas naar een aflevering van de Zapp Anti Pest Club. Geef leerlingen tijdens het kijken concrete vragen mee, zoals:

Wat zie je gebeuren tussen de meiden?
Wat had jij gedaan als je erbij was geweest?
Welke tips uit de aflevering kunnen wij gebruiken in onze klas?

Bespreek de antwoorden na het kijken. Zo ontdekken leerlingen zelf wat ze kunnen doen om meidenvenijn te stoppen.

Creatieve opdrachten: tekenen, scrappen en storytelling

Gebruik creatieve werkvormen om positieve relaties te stimuleren. Bijvoorbeeld:

Tekenen: Laat leerlingen tekenen wat echte vriendschap betekent. Bespreek de tekeningen klassikaal en hang ze daarna op in de klas.
Scrappen: Laat meiden een pagina maken over zichzelf en hun beste vriendin. Hierop schrijven of plakken ze wat ze fijn vinden aan hun vriendschap.
Storytelling: Geef leerlingen de opdracht om een kort verhaal te bedenken waarin meiden elkaar helpen en steunen. Laat ze dit verhaal voorlezen aan de klas.

Werk ook samen met ouders

Meidenvenijn stopt niet bij de schoolpoort. Daarom is het belangrijk dat je ook de ouders betrekt bij de aanpak. Ouders kunnen thuis een belangrijke rol spelen bij het bespreekbaar maken van dit onderwerp. Samen sta je sterker, en bereik je veel sneller resultaat.
Ouders zien soms thuis signalen van meidenvenijn die jij op school mist. Bijvoorbeeld als hun kind zich verdrietig of onzeker gedraagt, of plotseling niet meer naar school wil. Door regelmatig met ouders in gesprek te gaan, krijg jij een completer beeld van wat er speelt. Zo kunnen jullie samen dezelfde boodschap uitdragen: meidenvenijn hoort niet thuis in jouw klas.

Conclusie: creëer structureel een veilige klas zonder meidenvenijn

Meidenvenijn komt helaas vaak voor, zowel in het basisonderwijs als in het voortgezet onderwijs. Het gaat om subtiel en indirect kwetsen tussen meisjes. Door de rollen binnen meidenvenijn te herkennen, zoals de Queen Bee, Wannabes en Targets, kun je beter inspelen op wat er speelt.

Praktische activiteiten, zoals het samen opstellen van regels, creatieve opdrachten over vriendschap en gesprekskaartjes helpen om meidenvenijn bespreekbaar te maken. Vergeet ook niet om ouders te betrekken, zodat jullie samen dezelfde boodschap uitdragen.

Wil jij meidenvenijn effectief aanpakken en voorkomen in jouw klas? In onze speciale training leer je praktische vaardigheden en krijg je kant-en-klare tips waarmee jij direct aan de slag kunt.

Workshop Meidenvenijn

Wil je leren hoe je meidenvenijn kunt herkennen en effectief kunt aanpakken in jouw klas? In onze training Meidenvenijn krijg je praktische handvatten en werkvormen om met dit onderwerp aan de slag te gaan. Je leert hoe je het bespreekbaar maakt, hoe je de groepsdynamiek positief beïnvloedt en hoe je een veilige omgeving creëert voor alle leerlingen. Doe mee en maak het verschil!

Bel

WhatsApp

Mail

About the Author

Follow me

Geef een reactie