Share
In het onderwijssysteem staan zwakkere leerlingen vaak voor extra uitdagingen. Niet elke leerling heeft toegang tot bijles buiten schooltijd, vooral omdat de kosten hiervan hoog kunnen oplopen. En in de klas valt het niet altijd mee om deze leerlingen de extra aandacht te geven die ze nodig hebben en verdienen. AI kan daar een nuttige rol in spelen. Het kan min of meer fungeren als een betaalbare bijlesdocent en onderwijsassistent, die 24/7 beschikbaar is voor elke leerling. Maar AI kan nog veel meer. Hoe dan precies? Daar gaan we in dit artikel op in!
> Alles weten over AI? Lees ons artikel waarin we haarfijn uitleggen wat het is en wat je er in het onderwijs mee kunt.
Wat is kunstmatige intelligentie?
Kunstmatige Intelligentie, of AI, verwijst naar systemen of machines die menselijke intelligentie nabootsen. Deze technologie kan leren, redeneren, problemen oplossen, en zelfs begrijpen of reageren op menselijke taal. AI wordt steeds vaker gebruikt in verschillende sectoren, waaronder in het onderwijs. Zo zijn tools als ChatGPT erg veel gebruikt.
In het onderwijs helpt AI om de leerervaring van leerlingen te personaliseren en leerlingen te ondersteunen die dat het meest nodig hebben. Bekende leerplatformen die gebruik maken van AI zijn Squla, Socrative en Gynzy.
Extra uitdagingen voor minder sterke leerlingen
In het onderwijssysteem staan minder sterke leerlingen vaak voor extra uitdagingen. Ze kunnen niet mee in het tempo van de klas, doordat ze bijvoorbeeld dyslectisch zijn of moeite hebben met concentratie. Bijles kan dan een oplossing zijn. Maar dit is niet voor ieder gezin betaalbaar. AI biedt dan een alternatief. Verschillende tools kunnen namelijk fungeren als een betaalbare bijlesassistent of als een extra onderwijsassistent in de klas. Deze assistenten zijn 24/7 beschikbaar voor elke leerling. Een voorbeeld: stel je hebt een leerling die fysiek en motorisch erg sterk is, maar die niet zo goed kan schrijven. Dan kan zo’n leerling prima gebruik maken van AI om zijn cv netjes op te stellen of om een brief te schrijven voor een sollicitatie. Een chatbot als ChatGPT kan deze leerling ook helpen door het sollicitatiegesprek voor te bereiden. Zo kan de leerling het gesprek oefenen met AI.
En dat is slechts één mogelijkheid. Hieronder gaan we dieper in op de vele mogelijkheden van AI als onderwijs- en bijlesassistent.
AI voor het identificeren van leerproblemen
AI-technologie kan helpen bij het vroegtijdig identificeren van leerproblemen. Door het analyseren van leerpatronen en het herkennen van terugkerende struikelblokken, kunnen AI-systemen leerproblemen vaststellen nog voordat ze een grotere impact hebben op de leerprestaties. AI ziet dingen soms al voordat jij ze als docent ziet. Hierdoor kun je sneller ingrijpen met een passend lesprogramma.
Dit klinkt misschien wat vaag. Maar stel dat je in de klas gebruik maakt van een adaptief platform zoals Squla of Duolingo. De AI in deze systemen evalueert dan de antwoorden van leerlingen over tijd en identificeert patronen in hun leerproces. Denk aan onderwerpen waar ze consistent moeite mee hebben of typen vragen die vaak verkeerd worden beantwoord. De AI herkent dus deze terugkerende struikelblokken en signaleert dit aan jou als docent.
Gepersonaliseerde leertrajecten op basis van diagnose
Vervolgens past de AI-tool de leerinhoud aan voor de leerling. Dit kan betekenen dat de AI extra oefeningen voorstelt die gericht zijn op specifieke zwakke punten, of dat het leerlingen doorverwijst naar uitlegvideo's die de stof op een andere manier presenteren. Je kunt natuurlijk ook zelf een beter passend leerplan maken voor deze leerling.
Zo kan een AI-systeem dus gepersonaliseerde leertrajecten creëren die aansluiten bij de unieke behoeften van elke leerling. Dit zorgt ervoor dat leerlingen de specifieke hulp krijgen die zij nodig hebben om de leerdoelen te behalen.
Op maat gemaakte leerervaringen
Met AI is het ook mogelijk leerervaringen te personaliseren. En wel op een manier die voorheen ondenkbaar was. Adaptieve leersystemen, aangedreven door AI, passen de leerstof aan op basis van de voortgang en de behoeften van de leerling. Dit zorgt voor een op maat gemaakte leerervaring die het potentieel van elke leerling maximaliseert.
Hoe ziet dat er in de praktijk uit? Stel, je gebruikt een AI-gestuurd leerplatform zoals Gynzy of Squla. Deze platforms kunnen de moeilijkheidsgraad van oefeningen aanpassen, extra hulp bieden bij bepaalde onderwerpen, en leerlingen door hun leerproces leiden op een manier die aansluit bij hun individuele leerstijl.
Educatieve games en apps
AI-gedreven educatieve games en apps maken het leren niet alleen effectiever, maar ook leuker en boeiender. Juist ook voor de minder sterke leerlingen. Deze tools gebruiken de principes van gamification om leerlingen te motiveren en betrekken bij hun leerproces. Door het leren interactief te maken, helpt AI leerlingen om nieuwe informatie beter te absorberen en te onthouden.
Door gebruik te maken van gamified leermethoden houden AI-tools de aandacht van leerlingen vast en vergroten ze hun betrokkenheid. Dit is natuurlijk ideaal voor leerlingen die gewone les maar saai of lastig vinden.
Dit is vooral waardevol voor leerlingen die traditionele lesmethoden als saai of ontmoedigend ervaren.
Bekende voorbeelden van AI-tools die gamification gebruiken zijn (wederom) Squla, maar ook Prowise, Taaltuin, Kahoot en Rekenzee.
Ondersteuning buiten de klas
Maar ook buiten de klas speelt AI een grote rol in het ondersteunen van minder sterke leerlingen. AI-chatbots zoals ChatGPT zijn dan de persoonlijke bijlesassistenten die de leerlingen helpen met huiswerk of studiebegeleiding. Deze AI-assistenten zijn dag en nacht beschikbaar, waardoor leerlingen op elk moment toegang hebben tot ondersteuning, vragen kunnen stellen, en uitleg kunnen krijgen over complexe onderwerpen.
Een chatbot kan bijvoorbeeld het huiswerk van een leerling nakijken, tips geven voor verbetering of een complex onderwerp uitleggen.
Bij het gebruik van chatbots blijft het natuurlijk ook van groot belang zelf kritisch te blijven denken, zorg dus dat je je leerlingen hierin begeleidt en dat je dit in je lesprogramma meeneemt.
Samenwerking met leraren
Je kunt ook AI inzetten om jou te ondersteunen. Veel platforms bieden bijvoorbeeld data-analyse, waarmee ze jou inzicht geven in de voortgang en de specifieke uitdagingen van elke leerling. Zo kun je je lesplan daarop aanpassen en gerichter differentiëren. Bovendien kun je met behulp van ChatGPT ook differentiëren, zonder dat dat je veel extra tijd hoeft te kosten.
Stimuleren van het zelfvertrouwen en het vieren van successen
Een andere manier waarop AI leerlingen goed kan ondersteunen is door ze meer zelfvertrouwen te geven. AI platforms creëren namelijk succeservaringen bij goed gemaakte opdrachten of taken en zal dit ook delen met de leerling. Soms zijn er ook beloningssystemen in de platforms geïntegreerd die met behulp van gepersonaliseerde feedback de leerlingen motiveert om eigenaar te worden van hun leerproces. Dit verhoogt niet alleen hun zelfvertrouwen maar ook hun vermogen om zelfstandig problemen op te lossen en nieuwe informatie te verwerven.
Dit positieve feedbackmechanisme stimuleert leerlingen om door te zetten, ook wanneer ze voor uitdagingen staan. Natuurlijk is de rol van de docent hierin ook onmisbaar, maar een deel hiervan kan opgepakt worden door AI.
Zijn er dan helemaal geen beperkingen?
Dit klinkt allemaal geweldig en natuurlijk is het ook een positieve en heel bemoedigende ontwikkeling. Maar er zijn natuurlijk wel wat bedenkingen en beperkingen te noemen.
AI werkt met data. En dus is het belangrijk je goed te realiseren wat de AI met deze data doet. Wordt de privacy van de leerlingen niet geschonden? Wordt de data anoniem opgeslagen? Moet de tool of het platform voldoen aan Europese regelgeving? Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat de verzamelde data veilig wordt behandeld.
Ook mag het AI systeem leerlingen geen voorkeursbehandeling geven. En let wel: dat kan gebeuren! AI leert namelijk van mensen en mensen hebben nu eenmaal (onterechte) vooroordelen. Ook dat is dus een punt dat, vooral in het bredere licht van de gehele ontwikkeling van AI, scherp in de gaten moet worden gehouden.
AI als aanvulling, niet als vervanging
Tot slot is het nog belangrijk dat AI altijd een hulpmiddel is, geen vervanging van docenten of van het werk van docenten. Het blijft dus essentieel om een balans te vinden tussen technologische hulpmiddelen en de onvervangbare waarde van menselijke interactie. Persoonlijke aandacht van leraren en de sociale interactie tussen leerlingen zijn net zo belangrijk voor de ontwikkeling van leerlingen.
Maar wij zijn ervan overtuigd dat AI het werk van docenten wel een stuk beter, efficiënter en soms zelfs makkelijker kan maken. Het kan je bijvoorbeeld helpen meer tijd te besteden aan daadwerkelijk lesgeven, terwijl routinematige taken, zoals het nakijken van huiswerk en het aanbieden van gepersonaliseerde oefeningen, worden geautomatiseerd door AI.
Conclusie: veel kansen voor minder sterke leerlingen met AI
AI heeft het potentieel om een krachtig hulpmiddel te zijn in de ondersteuning van zwakkere leerlingen. Dit kan op vele manieren: door data te analyseren en problemen te herkennen, gepersonaliseerde leerervaringen te bieden, buiten de klas als bijlesdocent op te treden bijvoorbeeld.
Daarbij is het wel van belang om de integratie van AI in het onderwijs met zorg en aandacht te laten plaatsvinden. AI zal docenten niet vervangen: het kan ze wel op vele manieren ondersteunen.
Hoe zie jij de rol van AI in het onderwijs en met name de ondersteuning voor minder sterke leerlingen? We lezen het graag in een reactie!
> Wil je optimaal gebruik maken van de mogelijkheden die ChatGPT biedt voor het onderwijs?
Volg dan onze training AI & ChatGPT in de klas.
Trainingen Identiteitscirkels, ChatGPT, Escape the classroom,
Burgerschap bouwers, Mentor Meesters en Mediawijsheid
nu met subsidie GRATIS bij jou op school.