Share
Het begin van een nieuw kalenderjaar is hét moment voor een frisse start. Nu de december drukte achter de rug is, biedt januari alle ruimte om bewuste keuzes te maken voor een jaar met meer balans tussen je werk en privéleven, minder werkdruk en vooral meerwerkplezier! In dit artikel nemen we je mee in concrete stappen, praktische voorbeelden en inspirerende tips om van 2025 een succesjaar te maken.
Reflecteer op 2024: wat ging goed, wat kan beter?
Een nieuwe start begint met een terugblik. Wat waren de hoogte- en dieptepunten van hetafgelopen jaar? Deze reflectie helpt je om kraakhelder te krijgen waar je energie van krijgt enwaar je juist energie verliest. Zo voorkom je dat je op de punten waar iets te verbeteren valt,je op precies dezelfde voet doorgaat als afgelopen jaar. En ga je juist méér doen, van alleswaar je energiek en blij van wordt!
Hoe kun je simpel en praktisch evalueren op 2024?
Maak een poster of collage waarop je successen en uitdagingen van het afgelopen jaarsamenvat. Of schrijf een kort verslagje. Dit kan individueel of samen met collega’s. Je kuntook een korte reflectiesessie organiseren met collega’s.Loop hierbij de verschillende maanden van het jaar langs in je hoofd. Pak eventueel je(online) agenda erbij. En geef eens antwoord voor jezelf op de volgende vragen.
- Welke taken had je afgelopen jaar?
- Welke projecten liepen er?
- Voor welke uitdagingen heb je gestaan?
- Welke nieuwe dingen heb je geleerd?
- Heb je werkdruk ervaren en waardoor?
- Welke nieuwe dingen heb je geleerd?
- Met welke mensen heb je gewerkt?
- Heb je werkplezier ervaren en waardoor?
- Wat ging er lekker in je klassenpraktijk? En waar ben je minder tevreden over?
- Welke momenten hebben je écht voldoening gegeven? En wat had je anders willen
- Welke successen wil ik meenemen naar 2025?
Tips:
- Gebruik een reflectietool, zoals de GROW-methodiek (Goal, Reality, Options, Will),om gestructureerd na te denken over je professionele ontwikkeling.
- Voor 2025 kun je al tussentijds evalueren, door een dagboekje bij te houden waarin je kort opschrijft wat plezier geeft in je werk en wat beter kan. "De projectweek organiseren gaf energie en verliep goed door duidelijke instructies, maar de tijdsplanning kan strakker."
Stel haalbare doelen voor 2025
De volgende stap naar meer werkplezier en meer balans in het nieuwe jaar is het stellen van doelen. Focus op kleine stappen die je ook daadwerkelijk kunt integreren in je dagelijks leven in plaats va grote veranderingen die veel te veel aanpassingen en energie vragen.
Hoe pak je het werken met doelen concreet aan?
1. Kies maximaal drie doelen: bijvoorbeeld een doel rondom balans, één rond professionalisering en één voor meer werkplezier.
2. Je bereikt je doelen gemakkelijker als ze specifiek, meetbaar én haalbaar zijn.
3. Schrijf je doelen op en hang ze op een zichtbare plek, zoals op je bureau of in de docentenkamer.
4. Stel herinneringen in je agenda zodat je doelen snel gewoontes worden en plan ook momenten om je voortgang te evalueren.
Inspiratie nodig voor SMART doelen?
Kun je wel wat inspiratie gebruiken voor zulke praktische, kleine doelen? We sommen ergraag een aantal op.
* Stel jezelf als doel om iedere werkdag 5 minuten eerder op te staan. Doe een kortemeditatie, ontspanningsoefening of workout, om energiek en met een frisse geestaan de slag te gaan.
* Stel jezelf als doel om maximaal twee momenten per week thuis te werken, zodat je meer tijd hebt voor jezelf, je gezin en vrienden.
*Plan maandelijkse momenten waarin je gezamenlijk successen viert met collega’s, zoals een koffiebreak of lunch.
*Voeg iedere week een ‘leeg uur’ toe aan je agenda: een vast moment zondergeplande activiteiten waarin je zelf bepaalt waar je behoefte aan hebt. Dat kan jewerk- en ook je privé agenda zijn.
*Reserveer elke week een kwartier om één taak bewust eenvoudiger te maken.Bijvoorbeeld: raadpleeg AI voor een efficiëntere manier om toetsen na te kijken ofvraag aan je collega’s hoe zij dit aanpakken.
* Sluit iedere werkdag af met 5 minuten terugblikken wat jou die dag voldoening gaf en wat er beter kon.
*Stel een privédoel, zoals een vaste middag in de week vroeg naar huis gaan voor quality time met je gezin, familie, vrienden of jezelf.
Extra tips:
* Breek je doelen op in kleinere acties. Bijvoorbeeld: in plaats van "zorgen voor minderstress", maak je het concreet met "dagelijks een korte wandeling in de middagpauze "of "een vaste routine om het werk af te ronden na schooltijd."
* Download een habit tracker om nieuwe gewoonten bij te houden, zoals dagelijks een wandeling maken of op tijd stoppen met werken. Fijne apps hiervoor zijn HabitNowDaily Routine Planner of Rabit: Habit Tracker & Planner.
* Deel je doelen met collega’s. Misschien willen zij ook wel doelen opstellen? Samenwerken aan een gezondere werkcultuur motiveert en versterkt de kans op succes.
Maak een praktische planning voor balans
Naast het stellen van overkoepelende doelen is een goed planning van je dagen, weken en maanden een belangrijke sleutel tot balans tussen je werk en privéleven. Een duidelijke, overwogen planning zorgt voor inzicht, overzicht en helpt om zowel werk als rustmomentenbewust in te plannen.
Praktische tips voor het plannen van je onderwijstaken
* Reserveer elke week een vast moment om administratie bij te werken.
* Gebruik een digitale tool zoals Trello of Asana om overzicht te houden over je verschillende taken, lopende projecten en deadlines.
* Experimenteer met de Pomodoro-techniek: werk 25 minuten gefocust en neem dan 5 minuten pauze. Wissel dit af en neem na drie rondes een kwartier pauze. Dit helpt je om geconcentreerd te blijven.
* Plan niet alleen wat je gaat doen, maar ook wat je niet gaat doen. Bijvoorbeeld: geen e-mails beantwoorden na 18:00 uur.
* En misschien wel het belangrijkste: plan ook bewust tijd voor jezelf in. Zet in je agenda wanneer je gaat sporten, wandelen of tijd met familie doorbrengt. Deze momenten zijn net zo belangrijk als je werk.
Werkdruk aanpakken? Focus op wat écht belangrijk is
Werkdruk is een continu thema in het onderwijs. We willen veel, er moet veel en onderwijs mensen hebben nu eenmaal een groot hart voor leerlingen, collega’s en hun school. Hoewel niet alles binnen je invloedssfeer ligt, kun je vaak zelf kleine stappen nemen om de hoeveelheid werk en de verantwoordelijkheid die daar bij komt kijken, beter beheersbaar te maken.
Het lijken misschien open deuren, maar je zult versteld staan van hoeveel leerkrachten en docenten onderstaande tips heus wel kennen, en nog niet (structureel) toepassen.
* Gebruik templates, ofwel standaard sjablonen, om tijd te besparen. Denk aan teksten voor rapporten, oudergesprekken en wekelijkse nieuwsbrieven. Deze kun je zelf maken of AI om hulp vragen.
* Deel je lessen en materialen met collega’s via een gedeelde drive zoals GoogleDrive, Microsoft Onedrive , Teams of Padlet om dubbel werk te voorkomen. Interactieve platforms zoals LessonUp en Canva for Education zijn ook heel geschikt voor dit doel.
* Geef leerlingen of studenten meer verantwoordelijkheid door hen onderdelen van projecten zelf te laten plannen en organiseren.
* Deel je (nieuwe) taken in, in vier categorieën: belangrijk en urgent, belangrijk en niet urgent, niet belangrijk en urgent, niet belangrijk en niet urgent. Focus je eerst op wat belangrijk en urgent is. Plan taken die belangrijk en niet urgent zijn in voor een later moment. Je hoeft vaak ook niet alles zelf te doen. Delegeer taken die niet belangrijke n urgent zijn. En tot slot: zeg ‘nee’ tegen alles dat niet belangrijk én niet urgent is. Deze taken dragen zeker niet bij aan je doelen.
* Een zin die erg kan helpen bij het stellen van prioriteiten in je takenlijst is deze: Moet Ik Dit Nu Doen? Je kunt deze zin op vijf manieren lezen, telkens met de nadruk opeen ander woord. Niet alles moet, niet alles hoeft door jou uitgevoerd te worden, niet alles is überhaupt zinvol, niet alles hoeft nú en niet alles hoeft daadwerkelijk gedaante worden.
Extra tips:* Plan elke dag 10 minuten voor het opschrijven van wat je hebt gedaan hebt, hoeveel prioriteit dit had (belangrijk en urgent?) en hoeveel tijd je hieraan besteed hebt. Dit helpt je om beter overzicht te houden en morgen misschien andere keuzes te maken.
* Bespreek werkdruk open en eerlijk in teamvergaderingen en zoek samen naar manieren om taken efficiënter te verdelen.
Vergroot je werkplezier door kleine successen te vieren
Hoeveel werkplezier ervaar jij in je dagen? Werkplezier zit ‘m vaak in kleine, positieve ervaringen. Hoe vaker zo’n klein moment zich voordoet, hoe groter je gevoel van werk plezier over de hele linie zal zijn. Het stilstaan bij waar je mee bezig bent in je werk en het bewust vieren van successen helpt je om hier bewuster van te worden en je gemotiveerd en happy te voelen in je onderwijsbaan.
Zo focus je op werkplezier
* Start de werkdag met een gezamenlijk kort ‘positief rondje’ waarin iedereen iets deelt waar die trots op is of waar die vandaag graag aan wil gaan werken.
* Sta aan het einde van elke werkdag een moment stil bij wat er vandaag goed ging, wat voldoening gaf, wat voor plezier zorgde of waar je dankbaar voor bent. En focus daarbij vooral op wat joúw aandeel daarin was. Dit kan individueel of met collega’s.
* Introduceer een ‘complimentenmuur’ waar collega’s elkaar positieve feedback kunnen geven op hun werk, verleende hulp of samenwerking.
* Organiseer iedere maand of kwartaal een ‘successen-lunch’ waarin het team samenkomt om successen te delen en vieren.
* Gebruik sticky notes om spontane bedankjes of complimenten achter te laten op de werkplek van je collega’s.
Samen ben je sterker: benut de kracht van je team
Onderwijs is het equivalent van teamwork. Benut dit om in 2025 een fijnere balans te ervaren in je werk en privéleven! Effectiever samenwerken met collega’s kan je werkdruk verlichten en je werkplezier vergroten.
Zo maak je optimaal gebruik van teamwork
Plan een teambuilding dag aan het begin, midden en einde van het jaar om gezamenlijke en individuele doelen en prioriteiten uit te wisselen en op elkaar af te stemmen.
* Organiseer een wekelijks koffiemoment waarin je positieve ervaringen deelt en tips uitwisselt. Zo voorkom je dat iedereen individueel het wiel uitvindt.
* Stimuleer jonge collega’s, nieuwe collega’s en collega’s die om wat voor reden dan re-integreren om ervaren, stabiele collega’s om hulp en advies te vragen bij hun taken.
* Stel een buddy-systeem in waarbij collega’s elkaar ondersteunen bij lastige taken ,zoals het organiseren van een ouderavond of het integreren van een onderwijsvernieuwing.
* Maak gebruik van elkaars talenten en interesses en verdeel op die manier niet-lesgebonden taken.
* Laat werkdruk geen taboe zijn of klaagzang in de wandelgangen. Wel een vast onderdeel op de overlegagenda! Net als werkplezier.
* Werk samen aan een lange termijnplan om werkdruk structureel te verlagen ,bijvoorbeeld door gezamenlijke professionaliseringstrajecten.
AI en technologie: je geheime wapen tegen werkdruk
Technologie en in het bijzonder artificial intelligence kan je werk veel gemakkelijker maken, zeker in een drukke onderwijsomgeving. Door slimme tools te gebruiken, kun je tijd besparen en efficiënter werken. En je doet er vaak ook nog een hoop nieuwe inspiratie door op!
Praktische voorbeelden om AI in te zetten voor werkdrukverlichting
* Laat AI-tools zoals ChatGPT, Google Gemini of Claude helpen bij het maken van bijvoorbeeld lesplannen, genereren van lesideeën, schrijven van instructies en educatieve teksten op verschillende niveaus, maken van toetsen en ontwerpen van presentaties.
* Gebruik interactieve platforms zoals LessonUp en Padlet voor interactieve lessen en eenvoudig materiaalbeheer.
* Het online platform Magic School biedt een breed scala aan AI tools die allemaal zijn toegespitst op het onderwijs. Je kunt er lesideeën, werkbladen, quizzen, teksten, liedjes, en ook interactieve groepsopdrachten mee ontwerpen.
* Zet een AI tool als Rewordify in, voor het vereenvoudigen van Engelse teksten waarbij de leerling tegelijkertijd de woordenschat oefent.
* Maak gebruik van planningssoftware zoals Trello en Asana om projecten en deadlines overzichtelijk te beheren.
* Experimenteer met stem-to-text software zoals SpeechGen om sneller aantekeningen te maken tijdens vergaderingen en oudergesprekken.
* Maak gebruik van Kahoot! voor het eenvoudig maken van quizzen en interactieve lessen.
* Met Canva for Education ontwerp je eenvoudig en snel aantrekkelijke lesmaterialen, posters en presentaties.
* Met de online AI tool Diffit ontwerp je interactieve begrijpend leeslessen om aan te sluiten bij de interesses van je leerlingen.
Tip: probeer elke maand een nieuwe tool uit en kijk of deze jouw werk eenvoudiger maakt.
Trek hierin samen met collega’s op, zodat jullie samen groeien in AI-vaardigheden.
> Alles weten over AI? Lees hier ons artikel waarin we haarfijn uitleggen wat het is en wat je er in het onderwijs mee kunt.
Maak van 2025 jouw jaar met minder werkdruk en meer voldoeningtools
Met de juiste aanpak kun je 2025 beginnen met nieuwe energie en focus. Of je nu start meteen betere planning, meer samenwerking zoekt of AI inzet, kleine veranderingen kunnen een groot verschil maken. Als onderwijsprofessional blijf je zelf ook altijd lerende, dus geef je zelfde ruimte om nieuwe gewoonten aan te leren, te groeien en volop van je werk te genieten!
Welke tips ga jij concreet toepassen om meer balans en werkplezier te ervaren? Deel je ervaring in de reacties!
> Willen je nog meer leren over het omgaan met werkdruk en bewegen naar
meer werkgeluk? Volg dan onze training Van Werkdruk naar Werkgeluk.