Share
Het zal jou ook zijn opgevallen: kinderen en jongvolwassenen lezen steeds minder. In de afgelopen vijf jaar zijn jongeren bijna de helft minder gaan lezen dan in de periode ervoor. Dat heeft logischerwijs te maken met de intrede van bepaalde technologische ontwikkelingen, zoals de smartphone en tablets, maar ook streamingdiensten zoals Netflix, die ervoor zorgen dat de ogen van veel jongeren juist hierheen getrokken worden.
Belangrijk voor de ontwikkeling
En dat terwijl het lezen van boeken ontzettend belangrijk is voor de ontwikkeling - niet in de laatste plaats omdat het voor de nodige ontspanning kan zorgen. Natuurlijk, dat kan met Netflix of Videoland ook, maar wie een boek leest (en zijn/haar telefoon even een paar meter verderop legt), ontspant pas écht. Je wordt tenslotte niet afgeleid door binnenkomende berichten of andere notificaties.
”
'De wereld is een boek. Wie niet reist, leest enkel één bladzijde.'
Augustinus
Minder concentratie
Bovendien zijn er ook bepaalde verschillen te zien tussen jongeren die thuis wél veel lezen en jongeren die dat niet doen. Ze kunnen zich slechter concentreren en hebben moeite met ‘grote’ lappen tekst. Daarnaast is voldoende lezen óók belangrijk voor het ontwikkelen van een goede woordenschat. Vooropgesteld: het zijn dingen die we allemaal weten en die voor veel jongeren waarschijnlijk niet onbekend zijn, maar toch is het gebrek aan lezen vandaag de dag een (groot) probleem.
TikTok als oplossing?
Gelukkig is er TikTok. Nu horen we je denken: maar die telefoons en social media zijn toch juist de boosdoener? Niet helemaal. Onder de hashtag #BookTok worden op het zeer populaire sociale medium allerhande boekentips uitgewisseld. Jongeren delen hier hun favoriete boeken, waardoor ze andere jongeren weer aan het lezen krijgen. Een sneeuwbaleffect, en een geweldig voorbeeld van zogeheten peer to peer marketing: een vorm van marketing waarbij een product wordt gepromoot door iemand aan mensen die op hem of haar lijken.
Veertien miljard views
Bepaalde video’s, zoals die van de pas 16-jarige Bianca Lambert, zijn goed voor meer dan 200.000 views, veelal te danken aan bovengenoemde hashtag. #BookTok zelf heeft inmiddels al ruim veertien miljard(!) views opgeleverd. Kortom: lezen is weer hot onder jongeren. Het medium zorgt ervoor dat ze zelf niet meer (veel) moeite hoeven te doen om een leuk boek uit te zoeken - het wordt ze vanzelf gepresenteerd op een medium dat ze vertrouwen, door mensen die ze interessant vinden. Geen druk van bovenaf of een leeslijst die ze wordt opgelegd.
”
"Als je wilt dat je kinderen intelligent zijn, lees ze dan sprookjes voor. Wil je dat ze briljant zijn, lees ze meer sprookjes voor."
Albert Einstein // 1879-1955
Boekenwinkels floreren
Deze trend is ook te merken in boekenwinkels die veel Engelse en/of Amerikaanse titels aanbieden, waar de boeken die besproken worden op TikTok, als zoete broodjes over de toonbank gaan. Sommige boekenwinkels spreken zelfs over meerdere verkochte titels van deze zogeheten ‘TikTokboeken’ per dag.
Het mag geen verrassing heten dat - zoals met wel meer trends vanuit de VS - #BookTok ook is overgewaaid naar Nederland. Onder de hashtag #BoekTok worden nu ook tal van Néderlandstalige boeken aanbevolen door TikTokkers aan hun leeftijdsgenoten. Zo doen er TikTok-filmpjes de ronde van gebruikers die hele stapels boeken aan hun volgers laten zien, om ze te enthousiasmeren om (ook) te gaan lezen.
Van #BookTok naar #BoekTok
Een van de bekendste ‘BoekTokkers’ in Nederland is Soraya Riem, in het dagelijks leven actief als content creative, maar daarnaast ook fervent boekpromotor op TikTok. Met ruim 85.000 volgers geeft zij haar volgers een aantal boeken op een presenteerblaadje, op een laagdrempelige manier waar jongeren van smullen. Niet voor niets groeit haar TikTok-account als kool - het is duidelijk een manier van promotie die aanslaat. En dat terwijl ze er per toeval achter kwam dat er animo onder haar volgers was voor boeken. Ze merkt op dat het vooral leeslijsten en het verplichte karakter zijn die jongeren er juist van weerhouden om boeken te lezen, terwijl de boeken die zij aanbeveelt op TikTok, veel beter aansluiten op de leefwereld van de jongeren dan de boeken die dezer dagen als verplichte kost op scholen geserveerd worden.
Meer dan alleen de literaire canon
Nu zijn die leeslijsten er in zekere zin natuurlijk niet voor niets, en horen tal van die boeken (Reve, Mulisch, om maar eens wat te noemen) bij de literaire canon van Nederland, maar toch kan het zeker af en toe de moeite waard zijn om eens de hashtag #BookTok/BoekTok in te voeren op TikTok om te kijken of er nog boeken zijn die wellicht óók het overwegen waard zijn. Hoe denk jij hierover?
Wil je meer digitale werkvormen leren kennen? Klik dan hier.
Wat leuk dat jullie hier aandacht aanbesteden. Zelf ben ik in februari begonnen met TikTok om de school te laten zien, de sfeer en nu de overstap naar Boektok. Leerlingen/kinderen moeten meer lezen. Ik vind dat wij als docenten de overstap moeten maken naar het medium dat onze leerlingen gebruiken. Meegaan met onze tijd, hoe lastig het soms ook is. Als je meer wilt zien?
TikTok – @mevrouwbrug
Instagram – @mevrouwbrug
Laten we samen meer boeken lezen en ervoor zorgen dat onze leerlingen daardoor ook meer gaan lezen!