Share
Zelden is een ontwikkeling in het onderwijs zo van invloed geweest als de opkomst van AI. Je kent wellicht ChatGPT al en de vele toepassingen hiervan voor het onderwijs. Maar wij denken dat AI ook unieke kansen kan bieden voor leerlingen met dyslexie. Door AI op de juiste manier in het onderwijs te integreren, kunnen we de manier waarop we lesgeven en leren fundamenteel veranderen en daarmee kinderen met dyslexie beter helpen.
Dyslexie, een genetische aandoening
We weten inmiddels dat dyslexie een levenslange, genetische aandoening is. Ongeveer 4% van de leerlingen in Nederland heeft het. Dat is dus 1 kind per 20 leerlingen. Een aantal dat we zeer serieus moeten nemen. Ook bij jou in de klas zit waarschijnlijk een leerling met dyslexie.
Dyslexie beïnvloedt hoe informatie wordt verwerkt, opgeslagen en opgehaald. Dit leidt vaak tot uitdagingen in bijvoorbeeld de lees- en schrijfvaardigheid. Overigens een interessant feitje: veel dyslectici blinken uit in creatieve en probleemoplossende vaardigheden. Onder dyslectici bevinden zich veel ondernemers, uitvinders, architecten, ingenieurs, kunstenaars en entertainers. Een groep om te koesteren, dus!
Gelukkig kun je met AI aan de slag om deze groep leerlingen beter te ondersteunen.
AI heeft de potentie om leerprocessen te transformeren. Dat geloven wij bij Docentenbijscholing niet alleen. Ook Josh Clark, voorzitter van de International Dyslexia Association, onderstreept hoe AI kan helpen bij het schrijven en communiceren. Hierdoor komen de sterke punten van deze leerlingen beter naar voren.
Maar hoe kan AI daarin dan ondersteunen? Dat leggen we hieronder uit.
AI EN DYSLEXIE IN HET BASISONDERWIJS
In het basisonderwijs kan AI fungeren als een gepersonaliseerde leescoach. Stel je voor: een leerling zit voor een computer waarop een tekst verschijnt, afgestemd op zijn of haar specifieke behoeften en interesses. Dit is dus een tekst over een onderwerp dat deze leerling boeit, zoals voetbal, astronauten of paardrijden. De interesse is daarmee in elk geval gewekt.
Deze persoonlijk gemaakte teksten bevatten specifieke vocabulaire en spellingpatronen, aangepast aan het niveau van de leerling. Ondertussen ondersteunt een 'AI-coach', in de vorm van een populair personage zoals Spider-Man of Assepoester, de leerling tijdens het leesproces. Dit motiveert en helpt deze leerlingen bij het overwinnen van leesuitdagingen.
Doordat het niveau is afgestemd op de leerling, maakt deze stap voor stap progressie.
Daarnaast vereist deze vorm van AI-ondersteuning geen significante extra inspanning van de docent, aangezien de AI zelf de leerlingen begeleidt en hun voortgang bijhoudt.
AI in het voortgezet onderwijs
In het voortgezet onderwijs zien we een soortgelijk scenario voor ons. Je kunt AI daar gaan inzetten als een persoonlijke schrijfcoach.
Veel dyslectische studenten zijn verbaal sterk, maar worstelen met het schriftelijk uitdrukken hiervan. AI kan hen helpen hun gedachten te structureren en onder woorden te brengen, waardoor ze hun ideeën helder en grammaticaal correct kunnen formuleren.
Denk aan een AI-tool die suggesties doet voor de opbouw van een essay of feedback geeft op grammatica en spelling. Wederom aangepast aan het daadwerkelijke niveau van de leerling.
Dit is nu allemaal nog niet zo eenvoudig binnen scholen te realiseren, maar in de nabije toekomst is dit een heel reëel scenario.
Bovendien, de integratie van AI als een schrijfcoach vraagt niet om substantiële extra tijd van docenten. Integendeel, het automatiseert en verfijnt het revisieproces, waardoor docenten meer tijd overhouden voor persoonlijke begeleiding en interactie met hun leerlingen.
ChatGPT als Effectieve Schrijfhulp voor Dyslectische Leerlingen
ChatGPT biedt voor dyslectische leerlinge een praktische ondersteuning bij het schrijven. Deze AI-tool helpt niet alleen bij het identificeren van gemaakte fouten in teksten, maar biedt ook heldere uitleg over de aard van deze fouten en hoe ze te corrigeren. Door deze directe feedback kunnen leerlingen hun schrijfvaardigheden zelfstandig en effectief verbeteren.
Integratie van AI is een uitdaging
Het zal wellicht nog even duren voor het zover is. Het integreren van AI in het onderwijs brengt de nodige uitdagingen met zich mee. Zo moeten de technieken soms nog getest worden, aangepast worden aan het onderwijs of meer toegankelijk en inclusief gemaakt worden.
Dat laatste punt betekent dat AI-systemen gebouwd moeten worden met data die representatief is voor de manier waarop dyslectische leerlingen denken en informatie verwerken. Dit vraagt om een hechte samenwerking tussen programmeurs, onderwijzers en de dyslectische gemeenschap.
Het is dus nog niet zover en het vraagt zeker nog de nodige inspanning van alle betrokken partijen. Maar, wij twijfelen er niet aan dat AI op termijn ook op dit vlak een belangrijke rol gaat spelen.
AI-Tools voor Dyslectische Leerlingen
Naast de reeds besproken mogelijkheden van AI in het onderwijs voor dyslectische leerlingen, zijn er specifieke tools die al wel effectieve ondersteuning bieden. Text-to-Speech tools zoals ReadSpeaker, SpeakIt en Read Mode transformeren geschreven tekst naar gesproken woord, wat het begrip voor dyslectische leerlingen vergemakkelijkt.
Speech-to-Text software, waaronder Dragon Dictation, Google's VoiceNote en Easy Dyslexia Aid, stelt leerlingen in staat om hun gesproken woorden om te zetten in tekst. Dit is vooral handig voor diegenen die moeite hebben met schrijven. Toch moeten we rekening houden met de tijd die nodig is om de software nauwkeurig aan te passen aan de stem van elke gebruiker.
AI-gedreven schrijfhulpmiddelen zoals Grammarly en Microsoft Lens helpen bij grammaticale correcties en zinsstructuur, maar kunnen soms contextuele nuances missen. Audioboeken met begeleidende lezers, zoals Amazon’s Immersion Reading en VOICEText van Learning Ally, bieden simultaan lezen en luisteren, maar kunnen een afhankelijkheid van auditief leren creëren.
Technologische hulpmiddelen zoals Kurzweil educatieve software, WhisperSync, en Livescribe Smartpen bieden aanvullende ondersteuning, maar kunnen kostbaar zijn en vereisen training.
Deze tools hebben hun eigen voor- en nadelen. Het is van cruciaal belang dat we deze tools wijs gebruiken en combineren met traditionele onderwijsmethoden om een optimale leerervaring te waarborgen. Zoals bij alle technologie, moeten we de menselijke aanraking en interactie niet verwaarlozen in het onderwijsproces, vooral niet voor leerlingen met dyslexie
De Rol van AI in Ondersteuning van Dyslectische Leerlingen
Hoe zie jij dit? Denk jij dat AI op termijn een rol kan spelen in het begeleiden van dyslectische leerlingen? Gebruik je momenteel al AI-tools in je lespraktijk die effectief zijn gebleken voor het ondersteunen van dyslectische leerlingen?
Meer leren over de mogelijkheden van AI in het onderwijs? Volg onze training AI en ChatGPT in de klas.