Share
In het huidige digitale tijdperk is technologie onlosmakelijk verbonden met het onderwijs. Het biedt leerlingen ongekende mogelijkheden voor leren en ontdekken. Echter, met deze mogelijkheden komt ook de verleiding van afleiding, waarbij recente studies aantonen dat bijna 40% van het internetgebruik in de klas niet voor educatieve doeleinden wordt ingezet. Dit roept de vraag op hoe we de balans kunnen vinden tussen het benutten van digitale hulpmiddelen en het waarborgen van een productieve leeromgeving.
Het Dilemma van digitale afleiding
Digitale technologieën bieden in het onderwijs zowel mogelijkheden tot verrijking als risico's op afleiding. Terwijl leerlingen toegang krijgen tot een schat aan kennis en creatieve impulsen, kan de aantrekkingskracht van sociale media, online games, en overige niet-educatieve content hen makkelijk afleiden. Sinds januari 2024 bestaat er een richtlijn op middelbare scholen die het gebruik van mobiele telefoons in de klas aan banden legt, maar deze richtlijn vormt geen strikt verbod.
Elke dag bezoeken Nederlandse basisschoolleerlingen uit groep zes tot en met acht ongeveer anderhalf miljoen websites tijdens schooltijd. Bijna vier komma drie miljoen van deze websites zijn niet gericht op educatie. Tot deze afleiders behoren onder andere games, YouTube en sociale media.
De overvloed aan Digitale Tools
Voor zowel het primair onderwijs (PO) als het voortgezet onderwijs (VO) zijn er talloze digitale tools beschikbaar die het leerproces kunnen ondersteunen. Van interactieve leerplatforms tot educatieve apps, de opties zijn eindeloos. Deze overvloed kan echter overweldigend zijn voor docenten, die zich vaak afvragen welke tools het meest effectief zijn voor hun leerlingen. Het risico bestaat dat docenten door de bomen het bos niet meer zien.
In de zee van digitale mogelijkheden springt Kahoot eruit als een favoriet onder docenten voor het creëren van interactieve quizzen die leerlingen op een leuke en boeiende manier betrekken. Maar het is slechts het topje van de ijsberg. Naast Kahoot zijn er talrijke andere tools beschikbaar voor het maken van quizzen. Daarnaast bestaan er veel tools en apps voor andere educatieve doeleinden, zoals project gebaseerd leren, formatieve toetsen of samenwerking in de klas.
Werkdruk in het onderwijs
De groeiende werkdruk maakt het voor veel docenten uitdagend om tijd vrij te maken voor het verkennen en toepassen van nieuwe digitale hulpmiddelen in hun lessen. Echter, het effectief inzetten van de juiste tools kan niet alleen het onderwijsproces verrijken maar ook aanzienlijk tijd besparen bij de voorbereiding van je lessen. Twee uitstekende voorbeelden hiervan zijn Canva en ChatGPT, die beide unieke mogelijkheden bieden om de efficiëntie te verhogen.
Canva voor het onderwijs
Canva voor het Onderwijs is een gebruiksvriendelijke grafische ontwerptool die het mogelijk maakt om visueel aantrekkelijke onderwijsmaterialen te creëren, zoals presentaties, posters en lesplannen. Dankzij de eenvoudige drag-and-drop interface en een uitgebreide bibliotheek vol sjablonen, afbeeldingen en lettertypes, kun je ook zonder uitgebreide ontwerpervaring professioneel ogend materiaal samenstellen. Canva biedt een gratis versie speciaal voor onderwijsdoeleinden, waardoor het een toegankelijk hulpmiddel is voor scholen en leraren die hun lessen visueel willen verrijken zonder extra kosten.
ChatGPT voor leerkrachten en docenten
ChatGPT biedt ondersteuning bij het automatiseren van diverse taken, zoals het genereren van lesinhoud, het formuleren van toetsvragen of het bieden van gepersonaliseerde feedback aan leerlingen. Door ChatGPT te gebruiken, kun je tijd besparen in de lesvoorbereiding en meer aandacht besteden aan de interactie met je leerlingen. Zo kun je ChatGPT bijvoorbeeld vragen om een reeks vragen te genereren over een bepaald onderwerp voor een toets, of om ideeën te ontwikkelen voor projectwerk dat creativiteit en kritisch denkvermogen stimuleert. Deze AI-tool biedt flexibele ondersteuning die aangepast kan worden aan de behoeften van je curriculum en je leerlingen.
Natuurlijk is het essentieel om te onthouden dat, hoewel ChatGPT een krachtige onderwijs assistent kan zijn, het altijd belangrijk is om de gegenereerde content te controleren. Het blijft een machine en kan de nuances van jouw specifieke klascontext of het exacte niveau van je leerlingen niet volledig begrijpen. Als docent ben jij het best in staat om te beoordelen wat geschikt is voor jouw leerlingen. Het nakijken en eventueel aanpassen van door ChatGPT voorgestelde content zorgt ervoor dat het materiaal perfect aansluit bij de leerbehoeften en -niveaus van je leerlingen, terwijl je toch van de efficiëntievoordelen geniet die de tool biedt.
Digitale Werkvormen
Om docenten te begeleiden door de uitdagingen van de digitale jungle, bieden wij de training 'Digitale Werkvormen' aan. Deze training is zorgvuldig ontworpen om docenten vaardig te maken in het kiezen en toepassen van digitale tools voor educatieve doeleinden. Je leert hoe je uit het brede aanbod van digitale hulpmiddelen de juiste selectie maakt en deze effectief in je lessen integreert. Daarnaast krijg je toegang tot een verzameling van gratis digitale tools die je direct in de klas kunt gebruiken. Deze training vereist geen voorkennis of technische expertise, waardoor het toegankelijk is voor iedereen die zijn of haar onderwijspraktijk wil verrijken.
Digitale Geletterdheid
In een wereld waar digitale technologie een steeds grotere rol speelt in het onderwijs, is het essentieel dat docenten zich bekwaam voelen om deze hulpmiddelen op een effectieve en doelgerichte manier in te zetten. Door de juiste tools te kiezen en deze op de juiste manier te gebruiken, kunnen we een leeromgeving creëren die zowel rijk is aan informatie als vrij van afleiding. Bovendien kunnen deze tools helpen bij het verminderen van de werkdruk, waardoor je meer tijd en energie kunt besteden aan het direct ondersteunen van jouw leerlingen.
