Verminder werkstress en verhoog werkplezier

Als docent of leerkracht weet je als geen ander hoe dynamisch je werk kan zijn. Je hebt te maken met voortdurende ontwikkelingen in de visie op onderwijs, het implementeren en integreren van nieuwe methodes en technologieën en verschuivingen in je rol als onderwijsprofessional. In je dagelijkse praktijk sta je voor de uitdaging om je onderwijs af te stemmen op je leerlingen met al hun uiteenlopende behoeften en heb je regelmatig contact met hun net zo verschillende ouders. Je takenpakket barst soms uit zijn voegen met alle werkzaamheden die je moet uitvoeren.

Naast afwisselend kan het soms voelen alsof je continu achter de feiten aanloopt in je werk. Dit kan leiden tot een hoge werkdruk en werkstress, wat ongewild weer een negatief effect kan hebben op de kwaliteit van het onderwijs dat je biedt. Het is daarom van cruciaal belang om manieren te vinden om met deze stress om te gaan.

Debbie van der Donk, trainer Docentenbijscholing

Hoe ontdek je wat je persoonlijke kwaliteiten zijn?

Eén van de manieren om dit te doen is door je te richten op je persoonlijke kwaliteiten. Door je te concentreren op wat je goed kunt en waar je van nature aanleg voor hebt, kun je je werk beter uitvoeren en stress verminderen.

Maar hoe ontdek je wat je persoonlijke kwaliteiten zijn en hoe kun je ze toepassen in je werk? In dit blog laten we je enkele methoden zien die je kunt toepassen om je persoonlijke kwaliteiten te ontdekken. Ook vertellen we je hoe je jouw kwaliteiten kunt inzetten om je gevoel van werkdruk te verminderen en werkstress te vermijden.

Waarom is het belangrijk om je persoonlijke kwaliteiten te ontdekken?

Het ontdekken van je persoonlijke kwaliteiten kan je helpen om je zelfbewustzijn te vergroten. Je zelfvertrouwen neemt toe als je een goed beeld hebt van je sterke punten en vaardigheden. Als je weet waar je kracht ligt, zal je motivatie vaak ook verhogen. Je krijgt zin om met je kwaliteiten aan de slag te gaan!

Het inzetten van je persoonlijke kwaliteiten in je werk kan je helpen om taken sneller en gemakkelijker uit te voeren. Je wordt productiever en werkt efficiënter. Het kan ook bijdragen aan een betere werksfeer, omdat je beter in staat bent om je eigen sterke punten in te zetten om bij te dragen aan de gemeenschappelijke doelen binnen de school en het team.

Het ontdekken van je persoonlijke kwaliteiten kan ook een positief effect hebben op het verminderen van werkdruk en werkstress. Door je te concentreren op wat je goed kunt, kun je jezelf minder overweldigd voelen door taken die buiten je comfortzone liggen. Het kan ook helpen om je energie beter te richten op de taken waar je goed in bent, zodat je minder energie hoeft te besteden aan taken waar je minder goed in bent.

Samengevat kan het ontdekken van je persoonlijke kwaliteiten bijdragen aan meer zelfvertrouwen, motivatie, efficiëntie en productiviteit, een betere werksfeer en het verminderen van werkstress. Het is daarom erg waardevol om je persoonlijke kwaliteiten te ontdekken, te onderzoeken en te leren hoe je deze kunt toepassen in je werk.

Hoe kun je 360 graden feedback inzetten om je persoonlijke kwaliteiten te ontedekken?

Een effectieve manier om je persoonlijke kwaliteiten te ontdekken is door middel van 360 graden feedback. Dit houdt in dat je feedback vraagt aan mensen uit je (werk)omgeving met verschillende functies. Deze feedback geeft je inzicht in hoe anderen jouw gedrag, prestaties en kwaliteiten ervaren en het kan je zo helpen om je sterke punten uit te lichten en eventuele verbeterpunten aan te pakken.

Voor het verzamelen van 360 graden feedback bepaal je eerst de mensen die je om feedback wilt vragen. Het is belangrijk om een mix van mensen te selecteren die je vanuit verschillende perspectieven kunnen beoordelen, zoals collega's, leidinggevenden en externe samenwerkingspartners.

Je kunt de feedbackvraag zo specifiek maken als je wilt. Van heel breed: ‘wat zijn volgens jou mijn 10 sterkste punten als docent/ teamleider/ zorgcoördinator?’ Tot: ‘zou je me feedback kunnen geven op de manier waarop ik in jouw ogen samenwerk met collega’s binnen de afdeling Zorg en Welzijn en welke kwaliteiten zie je daarin terug?’

Manieren om feedback te verkrijgen

Er zijn verschillende manieren waarop je de feedback kunt verkrijgen. Je kunt een online enquête opstellen met het liefst open vragen, met mensen in gesprek gaan of hen een verslagje laten schrijven. Soms willen mensen hun feedback liever anoniem geven zodat zij zich vrij voelen om hun gedachten en meningen te delen. Het nadeel is dat je dan niet om toelichting kunt vragen op de gegeven feedback.

Zodra de feedback is verzameld, is het belangrijk om deze goed te analyseren en te kijken naar terugkerende thema's. Zoek naar patronen in de feedback om te zien waar je sterke punten liggen en waar eventuele verbeterpunten zijn. Het kan handig zijn om de feedback te categoriseren op basis van thema's zoals communicatie, leiderschap, teamwork en probleemoplossing. Het is ook erg waardevol om over de feedback in gesprek te gaan met de feedbackgever, zodat je vragen kunt stellen en de ander je concrete voorbeelden kan geven.

Het gebruik van 360 graden feedback kan best confronterende informatie opleveren en heel waardevol zijn voor onderwijsprofessionals, omdat het hen kan helpen zich bewust te worden van hun sterke punten én eventuele blinde vlekken.

Ontdek nog meer persoonlijke kwaliteiten met de star methode

Een andere bekende methode om je persoonlijke kwaliteiten te ontdekken is de STAR-methode. Je reflecteert hierbij op je handelen en filtert hier je kwaliteiten uit, zodat je je bewust wordt van je sterke punten en deze gerichter kunt inzetten. Deze methode kan ook nuttig zijn voor onderwijsprofessionals die op zoek zijn naar manieren om hun kwaliteiten te benadrukken bij sollicitaties of functioneringsgesprekken.

De STAR-methode staat voor Situatie, Taak, Actie en Resultaat. Het is een methode die wordt gebruikt om concrete voorbeelden te geven van hoe je in het verleden bepaalde situaties hebt aangepakt en welke resultaten je hebt behaald. Dit kan helpen om je sterke punten te identificeren en te laten zien hoe je deze in de praktijk hebt toegepast.

Bijvoorbeeld:

Situatie: een leerkracht krijgt de opdracht om een nieuw vak in het curriculum op te nemen en hier invulling aan te geven.

Taak: het ontwikkelen van een nieuwe lesmethode en -materiaal voor het vak en het succesvol implementeren ervan in het curriculum.

Actie: het verzamelen van informatie over het vak, de doelen en de doelgroep, het ontwikkelen van een nieuwe lesmethode en -materiaal, het testen en aanpassen van de methode, en het overleggen en communiceren met collega's en leidinggevenden over de implementatie van het vak.

Resultaat: het nieuwe vak wordt succesvol geïmplementeerd in het curriculum.

Door deze situatie, taak, actie en resultaat te beschrijven, kan de onderwijsprofessional ontdekken dat hij of zij goed is in het ontwikkelen van nieuwe lesmethodes en -materiaal, in staat is om effectief te communiceren en samen te werken met anderen, en projecten succesvol kan afronden. Deze kwaliteiten kunnen nuttig zijn bij het uitvoeren van andere taken en projecten binnen de schoolomgeving, waarbij innovatie, creativiteit en samenwerking belangrijk zijn.

Nog een voorbeeld:

Situatie: de onderwijsprofessional is verantwoordelijk voor het begeleiden van een stagiair gedurende een periode van zes weken.

Taak: het bieden van begeleiding en ondersteuning aan de stagiair bij het ontwikkelen van de benodigde kennis en vaardigheden om succesvol te zijn in het onderwijs.

Actie: het opstellen van een ontwikkelingsplan met de stagiair, waarbij rekening wordt gehouden met zijn of haar sterke en zwakke punten, het geven van constructieve feedback op het werk van de stagiair, het beantwoorden van vragen en het bieden van ondersteuning bij problemen en het faciliteren van kansen voor professionele ontwikkeling, zoals observatie en feedback van andere leerkrachten.

Resultaat: de stagiair maakt aanzienlijke vooruitgang in zijn of haar ontwikkeling als onderwijsprofessional.

Door deze situatie, taak, actie en resultaat te beschrijven, kan de onderwijsprofessional ontdekken dat hij of zij goed is in het begeleiden van anderen. Hij of zij is in staat hen te ondersteunen bij hun professionele ontwikkeling, constructieve feedback te geven en zich aan te passen aan de behoeften van individuen. Deze kwaliteiten kunnen waardevol zijn bij het leiden van teams, het coachen van andere leerkrachten, en het omgaan met complexe situaties waarbij individuele ondersteuning en begeleiding vereist is.

Onderzoek je kwaliteiten verder met de kernkwadranten van Ofman

Er zijn verschillende methoden die je kunt gebruiken om je persoonlijke kwaliteiten nog beter te begrijpen en uit te diepen. De kernkwadranten van Ofman vormen één van de meest populaire modellen.

Een kernkwadrant is een model dat bestaat uit vier delen: je kwaliteit, je valkuil, je allergie en je uitdaging. Je kwaliteit is dat waar je van nature goed in bent en waar je energie van krijgt. Je valkuil is het tegenovergestelde van je kwaliteit: dat waar je in kunt doorslaan en wat je tegen kan werken. Je allergie is dat wat je irriteert in anderen en waar je moeite mee hebt om mee om te gaan. Je uitdaging is dat wat je zou mogen ontwikkelen om in balans te blijven.

Door het invullen van kernkwadranten leer je jezelf en je kwaliteiten beter kennen en krijg je inzicht in hoe je jouw sterke kanten kunt inzetten in je werk. Je kunt het kwadrant vervolgens gebruiken om gericht te werken aan je valkuilen en uitdagingen.

Een voorbeeld

Als onderwijsprofessional ben je goed in het actief luisteren naar leerlingen en horen wat zij nodig hebben om te leren. Dit is je kwaliteit. Je valkuil is dat je hier soms teveel tijd voor uittrekt en daardoor te weinig tijd overhoudt voor andere belangrijke taken. Je allergie is het wanneer jij je niet gehoord voelt door anderen en je uitdaging is om je grenzen te stellen en prioriteiten te stellen in het luisteren naar je leerlingen.

Een ander voorbeeld. Je bent het organisatietalent binnen jouw school. De kerstmarkt, een goede-doelen-actie, de maandopening: jij draait je hand er niet voor om en geniet met volle teugen. Je valkuil is dat je hierbij erg perfectionistisch te werk gaat waardoor alles wat je regelt erg veel tijd in beslag neemt en lang duurt. Je bent allergisch voor collega’s die niet georganiseerd zijn en deadlines missen. Jouw uitdaging is leren omgaan met onvoorziene omstandigheden en flexibeler worden in je planning.

Door inzicht te krijgen in deze kernkwadranten ga je beter begrijpen hoe je het beste kan omgaan met je kwaliteiten en valkuilen en hoe je jouw uitdagingen kunt ontwikkelen. Zo kun je meer in balans zijn en effectiever werken.

Hoe kun je jouw persoonlijke kwaliteiten toepassen in je werk om verdruk te verminderen?

Als je jouw kwaliteiten eenmaal hebt ontdekt, is het de kunst deze goed te benutten in je werk. Door gebruik te maken van jouw unieke talenten, kun je niet alleen effectiever werken en de kwaliteit van je werk naar een hoger niveau tillen, maar ook meer voldoening en plezier ervaren. Zo kan het inzetten van jouw persoonlijke kwaliteiten enorm bijdragen aan het omgaan met werkdruk en het verminderen van werkstress als onderwijsprofessional. Dat kan bijvoorbeeld op de volgende manieren.

Prioriteiten stellen: als je weet wat jouw sterke punten zijn, kun je ook beter bepalen welke taken prioriteit hebben en welke minder belangrijk zijn. Door je tijd te besteden aan de belangrijkste taken en de minder belangrijke taken uit te stellen of te delegeren, kun je werkdruk verminderen en je werk effectiever maken.
Teamwork: het inzetten van jouw persoonlijke kwaliteiten kan leiden tot een betere samenwerking met en tussen collega's en het verminderen van werkdruk. Als je bijvoorbeeld een sterk communicatietalent hebt, kun je jouw vaardigheden gebruiken om beter te communiceren met collega's, wat kan leiden tot minder conflicten en stress. Als je jouw persoonlijke kwaliteiten kent, kun je ook beter samenwerken met collega's die andere kwaliteiten hebben. Door elkaars kwaliteiten te benutten, kun je sneller en effectiever taken uitvoeren.
Onderwijsmethodes verbeteren: als je inzicht hebt in jouw persoonlijke kwaliteiten, kun je deze ook gebruiken om je onderwijsmethoden te verbeteren en het leerproces voor leerlingen te optimaliseren. Bijvoorbeeld, als je een creatieve persoonlijkheid hebt, kun je jouw creatieve talenten gebruiken om interessante en uitdagende lesplannen te maken die leerlingen aanspreken.
Grenzen stellen: door te weten wat jouw persoonlijke kwaliteiten zijn, kun je ook beter bepalen wat je wel en niet wilt doen. Door grenzen te stellen en 'nee' te zeggen tegen taken die niet bij jouw sterke punten passen, kun je werkdruk verminderen en meer tijd besteden aan taken waar je goed in bent en waar je energie van krijgt.
Delegeren: als je weet wat jouw sterke punten zijn, kun je beter bepalen welke taken je zelf moet uitvoeren en welke je aan anderen kunt overlaten. Door taken te delegeren kun je meer tijd vrijmaken voor de taken waar je goed in bent en waar je energie van krijgt.
Reflectie: door regelmatig te reflecteren op je werk en je persoonlijke kwaliteiten, kun je ontdekken welke taken en activiteiten je energie geven en welke juist niet. Door je te richten op de taken die je energie geven, kun je beter omgaan met werkdruk en stress.

Om jouw persoonlijke kwaliteiten effectief te kunnen inzetten in je werk, is het een goed idee om eerst een plan te maken. Maak een lijst van jouw sterke kanten en bedenk hoe je deze kunt gebruiken om je werk efficiënter te maken en werkdruk te verminderen. Maak vervolgens een actieplan en probeer deze strategieën stap voor stap toe te passen.

Door je persoonlijke kwaliteiten bewust in te zetten kun je niet alleen meer voldoening halen uit je werk, maar ook beter omgaan met de werkdruk en stress die het onderwijs met zich meebrengt.

Hoe zorg je ervoor dat jouw kwaliteiten ook worden benut binnen de school?

Het is belangrijk om je persoonlijke kwaliteiten niet alleen te ontdekken en te ontwikkelen, maar ook om er proactief te handelen zodat je kwaliteiten worden benut binnen de school waar je werkt.

Niet alleen is het erg zonde als je kwaliteiten verborgen blijven, het zorgt op de lange termijn vaak ook voor een ontevreden gevoel als je kerncompetenties niet worden gezien en gewaardeerd. Dat komt je werkplezier niet ten goede. Hieronder volgen een aantal tips om ervoor te zorgen dat jouw kwaliteiten volledig tot hun recht komen:

Tips

Deel je kwaliteiten met je leidinggevende: bespreek met je leidinggevende welke kwaliteiten je hebt en hoe deze ingezet kunnen worden binnen de school. Dit kan leiden tot nieuwe kansen en mogelijkheden voor jou en de school.
Werk samen met collega's: zoek naar manieren om je kwaliteiten te delen en te combineren met die van je collega's. Dit kan leiden tot nieuwe inzichten en creatieve oplossingen.
Neem initiatief: zoek naar mogelijkheden om je kwaliteiten te benutten en stel voor om taken of projecten op te pakken waarin deze kwaliteiten van pas komen.
Wees proactief: laat zien dat je een actieve bijdrage wilt leveren aan de school en hoe dit eruit kan zien. Zoek naar mogelijkheden om je kwaliteiten te benutten en draag bij aan de ontwikkeling van de school.
Blijf reflecteren: blijf reflecteren op je kwaliteiten en de manier waarop deze ingezet worden binnen de school. Welke kwaliteit komt nu amper aan bod? Wat zou je anders willen?

Het benutten van je persoonlijke kwaliteiten binnen de school kan niet alleen bijdragen aan je eigen ontwikkeling en competentiegevoel, maar ook aan de ontwikkeling van de school als geheel. Het is dus belangrijk om hier actief mee aan de slag te gaan.

Conclussie

Het kan je als onderwijsprofessional veel brengen om je persoonlijke kwaliteiten te ontdekken en te onderzoeken, bijvoorbeeld door 360 graden feedback te vragen, de STAR-methode toe te passen of kernkwadranten in te vullen. Het inzetten van je sterke punten in je dagelijkse praktijk helpt je niet alleen om effectiever te werken en nog beter onderwijs te verzorgen. Het gebruikmaken van je kwaliteiten kan ook je gevoel van werkdruk en werkstress verminderen en je werkplezier vergroten.

Het is aan jou om ervoor te zorgen dat je persoonlijke kwaliteiten ook daadwerkelijk worden benut binnen de school. Maak je kerncompetenties bespreekbaar met je leidinggevende of collega’s en handel proactief door te kiezen voor taken en activiteiten waarin je kwaliteiten tot hun recht komen.

Door je bewust te zijn van je persoonlijke kwaliteiten en deze actief te gebruiken, kan jouw werkplezier, effectiviteit, productiviteit en de kwaliteit van je werk worden verhoogd en daarmee ook die van de school als geheel.

Dus, neem de tijd om je eigen kwaliteiten te ontdekken, ontwikkel ze verder én zet ze in binnen jouw school om het beste uit jezelf te halen als onderwijsprofessional! Ga jij ermee aan de slag?

Verminder werkstress en verhoog werkplezier: Ontdek en benut je persoonlijke kwaliteiten