De Escaperoom als activerende leervorm binnen het onderwijs
In dit artikel beschrijven we de succesfactoren en belemmeringen voor het gebruik en de invoer van activerend onderwijs en introduceren we Escape the Classroom als laagdrempellige activerende leervorm.
Actief lerende leerlingen vormen een belangrijk doel van onderwijsvernieuwing. De rol van de docent verandert, van degene die de vakinhoud overdraagt naar iemand die het leerproces van de leerlingen begeleidt, faciliteert en beïnvloedt. Voor veel docenten is dit een grote verandering in hun manier van lesgeven. Vaak is het een uitdaging om een vorm van activerende didactiek te vinden die past bij de eigen persoonlijkheid van de docent.
Drempels voor gebruik van activerende leervormen
Niet altijd voeren scholen een actief beleid om activerende didactiek te bevorderen. Docenten ervaren vooral de introductie van nieuwe werkvormen als lastig. Dit komt door tijdgebrek, maar ook omdat de leerstof is onderverdeeld in kleine onderdelen. Sommige docenten hebben te weinig contactmomenten met leerlingen om veel verschillende werkvormen toe te kunnen toepassen. Toch hoeft de invoering van activerende werkvormen niet veel tijd te kosten en ook weinig contactmomenten staat het succesvol gebruik van vele vormen niet in de weg.
Wat is activerende didactiek?
Activerend onderwijs gaat uit van de gedachte dat kennis beter beklijft wanneer leerlingen actief betrokken zijn bij het onderwijs. Activerende didactiek is gebaseerd op het constructivisme. Volgens het constructivisme is gaat het verwerven van kennis en vaardigheden niet zozeer door een directe overdracht van kennis door de docent, maar eerder door het resultaat van denkactiviteiten van de leerlingen zelf. De studenten leren door de nieuwe informatie te verbinden aan datgene wat ze al weten. Leren wordt gezien als een interactief proces van het construeren van nieuwe kennis en vaardigheden op basis van reeds aanwezige informatie.
In de activerende didactiek wordt vaak de rol van de leerling bij het actief en zelfstandig leren benadrukt. De leerling ‘leert door te doen’ en reflecteert op zijn handelen. Hij brengt zijn eigen externe realiteit (voor-kennis) in en neemt zijn eigen leerproces ter hand. Activerende didactiek is daarvoor heel geschikt, omdat de leerling wordt geactiveerd tot kennisverwerking. De rol van docent wordt dan gezien als die van activerende instructeur.
Wat zijn activerende werkvormen?
Om leerlingen te betrekken bij de les kunnen er allerlei activerende werkvormen worden gebruikt. Het inzetten van activerende werkvormen tijdens de les zorgt ervoor dat de kinderen actief meedoen. Bij activerende werkvormen gaat het erom dat leerlingen zo actief mogelijk leerstof verwerven en verwerken. De leerlingen zijn dus zelf aan het werk, en de docent faciliteert dit. De leerlingen kunnen op allerlei manieren geactiveerd worden. Dat hoeven niet altijd heel originele werkvormen te zijn. Het kan ook gaan om het stellen van simpele vragen aan leerlingen, gespreksopdrachten, leerlingen iets aan elkaar laten uitleggen, interactieve werkbladen gebruiken, rollenspellen etc.
Voorbeelden van activerende werkvormen
Er bestaan veel verschillende activerende werkvormen, variërend van een vorm voor een enkele losse opdracht tot complete raamwerken voor activerend leren. De volgende activerende werkvormen zijn slechts voorbeelden.
- Actualiteitenprogramma; Leerlingen maken samen een actualiteitenprogramma en vervullen zelf de rol van interviewer, geinterviewde etc.
- Woordenschat oefenen door middel van dialoog; Twee leerlingen die samen de woordenschat oefenen door met elkaar in dialoog te gaan met behulp van een woordenlijst.
- Het maken van een hoorspel
- De simulatie van een rechtbank
- Stelling innemen; Een spel met stellingen waar leerlingen op reageren waar vervolgens de reacties worden besproken.
Hoe kun je nieuwe, activerende werkvormen vormgeven in de dagelijkse onderwijspraktijk?
Om nieuwe, activerende werkvormen te gebruiken en in te voeren gelden enkele belangrijke uitgangspunten:
De keuze voor een specifiek werkvorm hangt onder andere af van de omvang, leeftijd en het niveau van de klas, de sociale omgang binnen de groep en zelfs van het tijdstip van de dag. Met werkvormen binnen activerende didactiek wordt van de leerlingen een actievere houding gevraagd, vaak moeten leerlingen daar een tijdje aan wennen.
Voorwaarde om de activerende werkvormen tot een goed einde te brengen zijn een open houding en vertrouwen tussen docent en leerlingen.
Raamwerken voor activerend leren
Er bestaan ook raamwerken voor activerend leren. Een raamwerk gaat veel verder dan een bepaalde werkvorm, het is een basis waarop de verschillende werkvormen aansluiten. Een voorbeeld is Scrum op School, een raamwerk voor het begeleiden van leerlingen waarbij de verantwoordelijkheid voor het leerproces van de docent aan de leerlingen wordt gedelegeerd. Oorspronkelijk is Scrum in de jaren negentig ontstaan bij de ontwikkeling van complexe IT producten. Sinds een jaar of vijf wordt Scrum ook gebruikt binnen het onderwijs, vaak met verbluffende resultaten. In Scrum staan flexibiliteit, snelheid, productie en kwaliteit centraal. Behalve Scrum op School bestaan er nog vele andere raamwerken voor activerend leren.
Wat is Escape the Classroom?
De eerste ‘gewone’ escaperoom werd in 2006 in Silicon Valley gerealiseerd. Een Escaperoom is een spel waarbij je fysiek in een kamer wordt opgesloten. Het doel is om te ontsnappen door het oplossen van allerlei spannende puzzels en raadsels en door het zoeken naar sleutels en codes. Tegenwoordig is de escaperoom een populaire vrijetijdsbesteding voor vrienden, families en teambuilding.
In een Escape the Classroom wordt een groepje leerlingen opgesloten in een lokaal en door het oplossen van allerlei puzzels kunnen ze zich bevrijden. Een Escape the Classroom heeft altijd een specifiek thema, dat hoort bij een bepaald vak. Escape the Classroom is ‘edutainment’ bij uitstek; terwijl de leerlingen de puzzels oplossen leren ze niet alleen vakinhoudelijk maar oefenen ze ook hun logisch denken.
Escape the Classroom als kickstarter voor het gebruik van activerende werkvormen
Escape the Classroom is geen raamwerk maar strekt verder dan een enkele activerende werkvorm. Voor elk vak is het mogelijk om Escape the Classroom in te zetten als integraal onderdeel van het leerproces.
Leerlingen vinden het niet alleen geweldig om een Escape the Classroom te spelen, ze vinden het ook heel leuk om er zelf een te maken! En ook tijdens het ontwerpen en realiseren van een Escape the Classroom zijn leerlingen creatief bezig, trainen ze hun logisch denken en leren ze inhoudelijk over het onderwerp.
Escape the Classroom is een goede introductie in activerend leren omdat het vrijwel altijd goed gaat en zowel leerlingen als docenten hier veel plezier aan beleven.
Escape the Classroom - Training
Docentenbijscholing biedt een training aan, waarin je leert om de perfecte Escape the Classroom te maken en te spelen. Tijdens de training leer je om Escape the Classroom op structurele wijze toe te passen binnen je vak. Je leert hoe je leerlingen zelf spellen kunt laten maken en hoe je het proces begeleidt. Deze training wordt online gegeven door middel van live webinars maar je kunt de training ook op locatie volgen.
Docentenbijscholing heeft ook de mogelijkheid om de training Escape the Classroom bij jou op school te geven. Volg dan de training Escape the Classroomsamen met collega's! Een super leuke teambuilding activiteit, met als extra opbrengst een door docenten gebouwde Escape the Classroom die direct met leerlingen te spelen is! Lees verder of neem contact met ons op voor meer informatie.
Escape the Classroom - Artikelen
Kelly Russo Photography
Contact
Je kunt altijd contact met ons opnemen voor informatie over onze cursussen of om een programma op maat voor je eigen school samen te stellen. Je kunt ook een afspraak met ons maken bij jou op school. Kies een manier om contact met ons op te nemen die bij jou past!
Bel
020-8943037
Skype
Docentenbijscholing
00972-525734760
Je kunt op kantooruren meestal met ons chatten, open de chat in de rechter benedenhoek van deze pagina. Je kunt ook een vraag achterlaten in de commentaren hieronder. Het antwoord op je vraag in de commentaren ontvang je ook per mail.